Rubriek Goes Gezien: Stilstaan bij poortjes station

We herdenken 4 mei de mensen die door oorlogsgeweld zijn omgekomen. Monumenten en plaquettes zijn daarbij - oneerbiedig gezegd, maar goed bedoeld - handige hulpmiddelen. Je kunt er letterlijk bij stilstaan en bloemen leggen zonder dat iemand dat vreemd vindt. 

In ons NS-station zijn bij de toegangspoortjes drie plaquettes voor in de Tweede Wereldoorlog omgekomen spoorwegemployees. Daar hebben reizigers vaak haast en wordt nauwelijks stilgestaan. Voor zover ik weet, worden er ook geen bloemen gelegd. Het is er niet echt de plek voor. Daarom staan we er nu bij stil. De gehaaste treinreiziger op de foto ziet mij fotograferen en denkt: waarvan maakt die man in vredesnaam een foto? En vervolgens ziet hij de plaquettes. Het zijn drie uniform vormgegeven gedenkborden, zoals ze in nog 109 Nederlandse stations te vinden zijn. De buitenste twee horen eigenlijk niet in Goes, maar in Rilland-Bath en Kapelle-Biezelinge, maar die stations en het personeel vielen destijds onder het rayon Goes. We kijken nu naar het middelste bord: ‘Ter gedachtenis aan hen die vielen | 1940-1945’, met onderaan het toenmalige spoorwegenlogo: een gevleugeld wiel. In het midden de namen: S. Buijs, H. Kanning en G. van Noord. Alle drie zijn door treinbeschietingen door Engelse jachtvliegtuigen op de ringlijn door de Zak van Zuid-Beveland overleden. Deze lijn, met Goes als start- en eindpunt, startte in 1927 en vervoerde passagiers en goederen. Een deel ervan is nu het traject van de toeristische stoomtrein Goes-Borsele.

Het verhaal achter de middelste naam wordt beschreven in Soldaten kwamen en gingen, een boekje over Hoedekenskerke in oorlogstijd van Allewijn en Priester uit 1946. Het werd in 2019 ‘hertaald’ door Gerard Verkuil, bij mijn kleindochters en andere kinderen beter bekend als ‘meester Gerard’. Hendrik Kanning (45 jaar) was ondermachinist en vader van vier kinderen. Hij bestuurde op 22 juli 1942 de trein van 12.00 uur uit Goes. Toen zijn locomotief bij Hoedekenskerke rangeerde om wagons op te pikken, doorzeefden twee Engelse jachtvliegtuigen vanaf de Westerschelde met hun boordmitrailleurs de locomotief. Ook drie jongens van 11, 13 en 15 jaar kwamen daarbij om het leven. De drie neven hadden bij het rangeren een paar honderd meter met de locomotief mee mogen rijden. Bij de begrafenis van Anton Looij uit Hoedekenskerke brachten twee Duitse officieren een militaire groet. “Het ontroerde alle mensen”, aldus het genoemde boek.

Tekst en foto: Arend van der Wel