Over normaliteit en
andere bijzonderheden
Iedereen rouwt...op zijn of haar eigen manier. Een overlijden, een scheiding, verlies van werk, verlies van een goede vriendschap, enz. Iedereen -zonder uitzonderingen- heeft verlieservaringen welke gepaard gaan met een rouwreactie. Hoe moet dat dan, ‘rouwen’?
DOOR ELVIN MARTEIJN
Op deze vraag is moeilijk antwoord te geven. Er is geen protocol voor rouwen. Rouwen doet iedereen op een eigen manier en kan als een onbewust proces gezien worden met bewuste gevoelens en gedachten. In de privacy van de mentale ruimte krijgt het verlies langzaam een plek. Een rouwreactie heeft impact op het hele functioneren van de mens. De intensiteit van de emotionele beleving is afhankelijk van het verlies. Vanzelfsprekend zal de emotionele beleving intenser zijn bij verlies van een dierbare dan bij verlies van bijvoorbeeld een baan. Mensen rouwen als individu, maar ook vanuit de rol die ze vervullen. Bijvoorbeeld: rouwen als werknemer, als ouder, als kind en, niet te vergeten, als broer of zus. Gesteld kan worden dat naarmate de liefde voor iemand groter is, men langer, soms een leven lang, rouwt. Rouwen is liefde.
Ingewikkeld en verwarrend
Na het verliesmoment verandert de rouwreactie langzaam in de tijd. Dat kan gemerkt worden aan verandering in het emotionele, cognitieve, fysieke en gedragsmatige functioneren. Dat kan best ingewikkeld en verwarrend zijn, en kan samengaan met bijvoorbeeld schuldgevoelens wanneer er weer eens plezier beleefd wordt. Het gebeurt dat mensen blijvend last ondervinden na verlies. Pas dan komt er een therapeut in beeld.
Verder
Ook ik heb te maken gehad met verlies. Het verlies van een lievelingsoom, van oma’s en opa’s, van een voorbijgaande relatie, verlies van een baan en vast nog meer. De emotionele impact en de gevoelde emotie was steeds anders maar ik herken wel patronen welke ook beschreven worden in de literatuur. In de regel kan gesteld worden dat rouwen een proces is waarin verdriet en herstel afwisselend aanwezig zijn. ‘Verdriet’ ten behoeve van het emotioneel doorwerken van het verlies en ‘herstel’ ten behoeve van het herpakken van zichzelf in de veranderde wereld. Beide kanten verdienen aandacht en mogen er zijn. Ze lijken tegengesteld aan elkaar en dat kan wel eens verwarring opleveren. Echter, psychologisch gezien, wordt het verlies wordt hierdoor, stap voor stap, geïntegreerd in het leven. Zo kan men uiteindelijk toch verder.
Als je vragen en opmerkingen hebt over het thema rouw en verlies kan je contact opnemen met mij via elvin@praktijkmarteijn.nl.[n]