Borselenaren bezoeken Engelse bouwplaats kerncentrale: ‘Vooraf goede afspraken én uitgebreide nulmeting maken’

HEINKENSZAND - Leden van de Borselse Voorwaarden Groep hebben twee weken geleden de bouw van twee kernreactoren in zuidwest-Engeland met eigen ogen bekeken. “Dat was zeer indrukwekkend”, vertelt de delegatie over onder meer de grootte van de bouwplaats en de impact van de jarenlange bouwwerkzaamheden. “Hoewel er grote verschillen zijn tussen de situatie daar en hier hebben we een realistisch beeld gekregen van de gevolgen van de bouw. Die baren ons zorgen. We zijn er niet van overtuigd dat zo’n groot en langdurig project hier past. Het is enorm belangrijk dat er vóóraf voorwaarden worden opgesteld waaraan iedereen zich houdt. Er moet nu al begonnen worden met een nulmeting van alles, zoals geluid, licht, stof en trillingen. Ook willen we ruime compensatie.”

Omdat de rijksoverheid - en niet de gemeente Borsele - beslist over de realisatie van projecten voor de energietransitie, zoals de bouw van nieuwe kerncentrales, legt de gemeente de nadruk op het stellen van voorwaarden voor nieuwe plannen, zoals de eventuele bouw van twee kerncentrales, waarvoor het Rijk Borssele heeft aangewezen als voorkeurslocatie. Daarom is er een Borselse Voorwaarden Groep (BVG) opgezet, met honderd inwoners van de gemeente die meedenken over de voorwaarden. Zij worden bijgestaan door experts met specifieke kennis van onderwerpen die met de energietransitie te maken hebben.

Druk op arbeids- en woningmarkt

Vijf personen uit de BVG en twee leden van Borselse dorpsraden bezochten drie dagen Hinkley Point C, waar twee kernreactoren gebouwd worden, en omgeving. Ze spraken onder meer inwoners en medewerkers op de bouwplaats. “De meeste mensen daar wonen op grotere afstand van de kerncentrales dan hier, vergelijk het met Goes. De dorpjes dichterbij zijn veel kleiner dan Borssele, ‘s-Heerenhoek en Nieuwdorp. Ook is het daar heuvelachtig en dat vangt de geluids- en lichtoverlast deels af. Zij zien de verkeerssituatie als grootste probleem, door de drukte op de wegen en het wildparkeren. Er werken acht- tot tienduizend mensen en er rijden dagelijks vele bussen en vrachtwagens rond.” Omdat de wegen hier beter zijn, vrezen de afgevaardigden niet de verkeersafwikkeling het meest. “We zijn vooral bezorgd over de maat van de bouwplaats en de lange bouwperiode. De bouwlocatie is daar 176 hectare. Dat is nog groter dan Heinkenszand. We zien niet in hoe dat hier past. Want daar is het één project in een ruim gebied. Hier is de omgeving al overbelast en komen er meerdere projecten samen.” 

Daarnaast kan de bouw meer dan vijftien jaar duren. “De mensen daar vonden vooral de eerste twee, drie bouwjaren zwaar, vanwege het gigantische grondwerk. Voor een van de gebouwen is twintig meter diep de rotsige bodem uitgehakt.”

De afgevaardigden vrezen ook voor de leefbaarheid en natuur en voor een grotere druk op de woning- en arbeidsmarkt. Er is nu al een tekort aan huizen en arbeidskrachten en voor de bouw zijn duizenden werknemers nodig die ook woonruimte behoeven, aldus de afgevaardigden.

Voorwaarden

Het gezelschap zag ook positieve ontwikkelingen, zoals de onderwijskansen voor jongeren. Voor de bouw in Engeland is een complete onderwijscampus opgezet. “Daarnaast zie je daar veel minder hoogspanningsmasten dan hier, slechts een rij met lagere masten. De rest lag ondergronds.” Het gezelschap stelt dan ook de voorwaarde dat er geen bovengrondse masten meer bij komen in het Borsele landschap. “Alleen ondergronds. Ook willen we dat de bouw wordt beperkt tot het Sloegebied. Er mogen geen koeltorens komen en het Kaloot-strandje moet behouden blijven. In Engeland zijn soms afspraken pas gaandeweg de bouw gemaakt en wij willen dat er vooraf duidelijke regelgeving komt.” De basis hiervoor moet een complete nulmeting zijn die voor iedereen leesbaar is. Een andere belangrijke voorwaarde is ruime compensatie om de leerfbaarheid van het gebied tijdens en na de bouw te versterken en het wegtrekken van mensen te voorkomen. Het compensatiegeld kan bijvoorbeeld worden gebruikt om de bijzondere dorpscultuur van de omliggende dorpen te behouden.