De Zomer Sint Jan van La Compagnie Durable

RITTHEM - Het Midzomerfeest heeft een prachtige geschiedenis en vele varianten. Kijk maar eens een beetje rond op Wikipedia, of in de Wereld Feesten Almanak. Van de heidense viering van de zomerzonnewende van voor het jaar nul tot het Sint Jansfeest dat nu nog steeds traditioneel wordt gevierd. Maar niet of nauwelijks in Nederland. Of toch wel? Vrije scholen vieren dat feest vaak. Én de vrijmetselarij.

DOOR EDWIN MIJNSBERGEN

Dat laatste werd bevestigd op 18 juni, toen vrijmetselaarsloge La Compagnie Durable uit Middelburg een zogenoemde veldloge organiseerde op de binnenplaats van Fort Rammekens, het oudste zeefort van West-Europa. De loge stond in het teken van de jaarlijkse ‘Zomer Sint Jan’, de viering van de zomerzonnewende door de vrijmetselarij.

Jubileum
La Compagnie Durable viert in deze periode ook het 250-jarig jubileum. Na de oprichting van de “Grand Loge” in Londen in 1717 ging het snel en overal in Europa werden loges opgericht. De constitutiebrief van loge La Compagnie Durable is gedateerd 10 augustus 1770, de loge werd geïnstalleerd op 28 augustus 1770. Het was de eerste echte vrijmetselaarsloge in Middelburg en één van de oudste, zo niet dé oudste vereniging van Middelburg. De betekenis van de naam is letterlijk “een uitgelezen gezelschap, van nature bestendig”, wat eenvoudiger te vertalen als “een gezelschap dat blijft voortbestaan”. Voor mensen die nog helemaal niets weten van vrijmetselarij is het goed om te weten dat de vrijmetselarij of maçonnerie is een internationaal verbreid en regionaal gestructureerd genootschap is van mensen die streven naar geestelijke en morele verheffing, onderlinge waardering en wederzijdse hulp. De leden worden vrijmetselaren (vrijmetselaars) of maçons genoemd. Ze spreken elkaar aan met broeder of zuster. Het is een genootschap met rituelen en is wereldwijd verspreid.

Bij de voorbereidingen van de veldloge in Ritthem waren er glimpen van die rituelen te zien. De bekende passer en winkelhaak op een tafel, en natuurlijk een steen. Die steen staat bij de vrijmetselaars voor de mens. De mens die aan zichzelf werkt, bewerkt de ruwe steen tot een kubieke steen. De kubieke steen is voor veel vrijmetselaars een ideaal; de mens blijft aan zichzelf werken. De veldloge zelf was alleen toegankelijk voor genodigden. De Middelburgse vrijmetselaars geven niet meteen al hun geheimen prijs. Wat dat betreft maakt een inkijkje in de voorbereidingen een buitenstaander alleen nog maar nieuwsgieriger. Er is nog veel te leren bovendien. De heren geven antwoord op vragen die gesteld worden, maar het thema is groot en veelomvattend. Er zijn bibliotheken over volgeschreven.

Fort Rammekens
Fort Rammekens bleek een mooie alternatieve locatie. Je voelt de Walcherse geschiedenis er om je heen klotsen. De vrijmetselaarsvlaggen naast de kanonnen en het dreigende onweer in de lucht maakten het sfeertje af. Toen iemand begon over dat naderende onweer, lachte een van de leden dat vooral niet onderschat moet worden wat vrijmetselaars allemaal kunnen. ‘Dat drijft over hoor!’ Hij kreeg nog gelijk ook. Dat een ander opmerkte dat hij dat al had gezien op buienradar was ook wel weer geruststellend.