Foto uit het Westbrabantsarchief gemaakt door J.W. Spekman in 1954.
Foto uit het Westbrabantsarchief gemaakt door J.W. Spekman in 1954. Foto:

Kapelletje wordt nog altijd druk bezocht

ROOSENDAAL - Een legende vertelt hoe de eerste kapel op de Kapelberg is ontstaan. Tijdens de Sint Elisabethvloed in de nacht van 19 november 1421 raakte een schipper in nood. Hij beloofde Maria, indien hij gered zou worden, een kapel te bouwen op de plaats waar hij aan land zou komen. Hij spoelde tussen Roosendaal en Oud Gastel bij Doorlicht aan en daar op een heuvel werd de kapel gebouwd. Of dit verhaal klopt weten we niet. Wel wordt er in 1546 verslag gedaan van een kapel op die plek. De kapel lag op het grensgebied tussen het Markizaat van Bergen op Zoom en de Baronie van Breda. Rond 1648 is de kapel afgebroken.

DOOR MIEKE SPEKMAN

In de negentiende eeuw stond er op dezelfde plaats op een met gras begroeid bergje een Mariabeeld (Zwarte madonna) in een kastje. Rond het kastje lagen op enige afstand zeven heuveltjes waarop zeven ijzeren kruisjes stonden, als verwijzing naar de Zeven Smarten van Maria. De plek werd van 's morgens vroeg tot 's avonds laat druk bezocht door biddende bedevaartgangers die troost, hulp en bijstand aan Maria vroegen.
Aan het eind van de negentiende eeuw namen Mr. A.J.L.M. van Gilse, wiens familie sinds 1822 de kapelgronden (ruim 21 are) in bezit had en landbouwer Karel Haast het initiatief tot het oprichten van een nieuwe kapel.

Romaanse stijl
Op het heuveltje, dat door een dijkje verbonden is met de Deurlechtsestraat verrees in 1897 de kapel. De kapel is ontworpen in Romaanse stijl door architect M. Vergouwen die zich liet inspireren door de San Vitale te Ravenna. In de loop van de tijd is de kapel verschillende keren gerestaureerd.
In 1947 schonk de Roosendaalse bevolking, bij gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de kapel, 21 glas-in-loodramen, vervaardigd door de Roosendaalse firma Tierolff.

Familie Tielen
Jarenlang lag tegenover de kapel het café 'Kapelzicht' van Nil en Marie Tielen. In 1959 kwamen neef Wim en diens vrouw Koosje bij het echtpaar inwonen. Vooral in de meimaand was heel de familie druk in de weer om de toestromende bedevaartgangers te voorzien van drank, versnaperingen, kaarsen en boekjes. Trots laat Koosje (87) de pauselijke onderscheiding zien die Wim en zij ontvingen omdat ze vijftig jaar de kapel onderhielden.
Ze vertelt: "Toen tante Marie overleed die jarenlang de kapel verzorgde, heb ik haar taak vanzelfsprekend overgenomen. In de drukke meimaanden hadden we altijd een hele poetsgroep. Dagelijks moest het zand uit de kapel geveegd worden. Mijn man klom op het altaar om schoon te maken. We haalden met de kruiwagen melkbussen vol water uit het café want in de kapel was geen water. Ook de kinderen hielpen vaak."

Beeldje verdwenen
Zoon Ad die regelmatig 's morgens de deur van de kapel mocht openen, zegt: "Ik weet nog goed dat ik in 1970 huilend naar huis rende toen ze hadden ingebroken en het beeldje van de 'Zwarte Madonna' verdwenen was. Het beeldje is nooit teruggevonden."
Tegenwoordig staat er weer een nieuwe 'Zwarte Madonna'.
Het beeldje, vervaardigd in Spanje, is een kleine kopie van de Madonna van Montserrat.
Koosje Tielen is inmiddels verhuisd maar de Kapelberg blijft een bijzondere plek innemen in haar hart en zolang ze kan zal ze er gaan bidden tot Maria. [l]