Leutige info bij Vastenavendwandeling
BERGEN op ZOOM – De Stichting Bezichtiging Monumenten Bergen op Zoom organiseerde zondag 21 april de eerste van een vijftal 'Vastenavendwandelingen'. De deelnemers werden warm ontvangen in de hal van het oude gemeentehuis op de Grote Markt en, jawel, in groepen van 11 ingedeeld. "Een toepasselijk aantal", lacht Mieke, een van de gidsen. Daarna werd er onder begeleiding van een ervaren begeleider 'gedweild' door de straten van Bergen op Zoom en het verhaal verteld achter de vele kleurrijke gebruiken en leutige rituelen van de Bergse Vastenavend.
DOOR JAN DIRK HUIJSER
Krabbegat is de carnavalsnaam van Bergen op Zoom gedurende de Bergse Vastenavend en heeft qua beleving een duidelijk eigendraads karakter en overeenkomstige stijl. De naam 'Krabbegat' slaat terug op de 'Meekrap', een plant die vroeger werd gebruikt als grondstof voor de rode kleurstof 'alirine' en veel geteeld werd in Bergen op Zoom. Het symbool van het Krabbegat is echter niet de plant, maar het dier dat in uitspraak identiek daaraan is: de Krab. Een inwoner van Krabbegat wordt derhalve ook wel een Krab genoemd.
De Wandeling
De wandeling begint bij de Peperbus, die helaas nog niet voor de Vastenavend is aangekleed, maar een grote carnavalshistorie heeft en waarover veel te vertellen valt. De tocht voert verder langs bijzondere plekken in de Bergse binnenstad en wordt er met enige regelmaat stilgestaan bij aan carnaval verbonden beelden, legendes en alles wat met, vooral de na-oorlogse, Vastenavend te maken heeft. Zo is aan de hand van grote foto's uitleg over bijvoorbeeld de kleding van de 'pakkendragers', zeg maar de prins en zijn gevolg, hoe de versieringen zich de in de loop der tijd ontwikkeld hebben en waarom bepaalde handelingen traditioneel zijn geworden. De Vastenavendwandeling voert ons langs het Beurspleintje waar de tekst van het Bergs volkslied in de gevel is opgenomen. Merck toch hoe Sterck, één van de bekendste geuzenliederen, gecomponeerd n.a.v. het beleg en ontzet van Bergen in 1622. De wandeling bezoekt vervolgens het Havenkwartier en wordt afgesloten op de Grote Markt.
Een tipje van de vitrage
Jaarlijks, op 11 november – de elfde van de elfde – begint bij het dan belangrijkste beeld van Bergen op Zoom, De Geit van Mie den Os, de vastenavendperiode door een krans van spruiten en andere landbouwgewassen om het beeld te hangen. Het beeld op het Bleekveldje is tevens de inspiratiebron voor het vastenavendlied "Mie d'n Os 'ad un geitje". Mie Verbiest, bijgenaamd Mie den Os ging dagelijks uit wandelen met haar geitje op de Balsebaan. Tot op zekere dag ging dat goed, maar toen? Even zo fraai is de legende van de heks Wana, een belangrijk figuur in de Bergse Vastenavend. Hoe het dorp Reimerswaal verdoemd werd en de stad Bergen op Zoom gezegend. Wat dacht U van het verhaal achter 'Toeteroet', wiens beeld op de Weverskat staat. Als medewerker van de 'strontkar' wist hij op simpele wijze fooien te regelen, die onverkort naar de kroeg gebracht werden. "Zo zat als Toeteroet" is al sinds jaar en dag een bekende uitspraak in onze regio. En waarom de traditionele witte vitrage? Noodzaak? Tegendraads? Wat is de achtergrond van het vallen van de kraai? Nadere uitleg en toelichting wordt met veel inzet en deskundigheid gegeven door de gidsen van SBM; het zijn leuke en mooie verhalen uit het hart verteld.
De komende Vastenavendwandelingen zijn gepland op de zondagen 28 januari, 4 en 11 februari en op woensdag 7 februari, allen aanvang 14.30 uur en verzamelpunt is de hal van het Oude Stadhuis aan de Grote Markt. Voor een ieder die goed voorbereid en goed geïnformeerd de Vastenavend in wilt gaan is deze wandeling zeker de moeite waard om mee te lopen. Kosten: € 5,-- per persoon incl. btw ( = berregse toegevoegde waarde) en inclusief een 'leutneutbon', kinderen onder de twaalf half geld, mits onder begeleiding van een volwassene. [l]