Ik ben Bergen: Rian van Dort
BERGEN OP ZOOM - 'Je hoeft hier niet geboren te zijn om hier vandaan te willen komen.' Het zijn gevleugelde woorden die ooit zijn opgetekend door de Antwerpse dichter Bert Bevers. Maar wie zijn die mensen dan die hier zo graag 'vandaan willen komen'? In de serie 'Ik ben Bergen' ga ik op zoek naar het Bergs DNA. Wie woont hier, wat zijn hun verhalen en wat zijn hun dromen. Deze week gaat het over misschien wel de bekendste visverkoopster van Bergen; Rian van Dort.
Door Thijmen Alleman
De afgelopen weken stonden er regelmatig rijen mensen in de Artilleriestraat. Al die mensen kwamen maar voor één ding; ansjovis. De Bergse lekkernij werd door het goede weer de afgelopen weken een paar keer goed gevangen. Door het vele onweer viel het helaas ook een paar keer tegen. "We kunnen nog geen dag vooruit voorspellen hoeveel we vangen. Bij goed weer en zonder die storm kan het zomaar 400 kilo zijn, maar soms is het ook helemaal niks", legt Rian van Dort uit. Zij verkoopt al zo'n 28 jaar het heerlijke visje aan de Bergenaren. Haar ouders doen dat al 51 jaar.
'De vangst kan 400 kilo zijn, maar soms is het ook helemaal niks'
Zeven dagen per week
Per telefoon of door een bezoekje aan de winkel, mensen vragen Rian maar één ding: is er ansjovis? "Dat gaat de hele dag door. Mensen bellen twee keer per dag om te vragen of er ansjovis is. Bergenaren genieten er echt van als ze er weer zijn. En wij vinden het ook leuk als we wat vangen. We verdienen zelf graag ook een centje." Daar staat hard werk tegenover, want de vissers zijn zo goed als de hele dag weg. "We varen twee keer per dag uit en beginnen om 08.00 uur met de verkoop, zeven dagen per week. We moeten vaak al uren voor het vissen aanwezig zijn om als vogelverschrikker te werken. Gelukkig hebben we ook vrijwilligers die dat voor ons doen en die af en toe ook mee vissen. Daar zijn we heel blij mee."
Bijvangst
Het verkopen kreeg Rian al van jongs af aan mee. "Toen ik klein was, hielp ik al mee met verkopen. Na school en in de vakanties. Het is nog altijd leuk om te doen. Weet je wat het is? Iedere dag komen mensen nu langs voor de vis, maar ook voor een babbeltje. Soms ben ik net een sociaal werker", lacht Rian, "maar dat maakt het werk alleen maar leuk." Het ansjovisseizoen loopt van grofweg halverwege mei tot halverwege juli. Bij Van Dort is niet alleen ansjovis te krijgen. "Ook bijvangst van spanjooltjes (jonge geep), geep makreel, panharing, zeekraal, vissoep en wel een skreeft. Na de ansjovis vissen we tot 1 september op paling." Daarna wordt het weer stil in de winkel. "Dat is wel een weekje wennen hoor. Maar daar raak je er ook wel weer aan gewend."
Smaak
Zelf genieten Rian en haar man ook van de ansjovis. Hoe maak je die het beste klaar volgens haar? "Schoonmaken, een beetje peper, zout en dan bakken in de pan. Gewoon met een brood erbij. Sommige mensen maken er sauzen bij, maar dat vinden wij zonde. Dan gaat de smaak van de vis verloren."
Wat vind je mooi aan Bergen op Zoom?
"Ja, de drie A's he? Dat past precies in mijn straatje. En dan bedoel ik natuurlijk vooral de A van ansjovis. We eten ze bij ons thuis alle drie, maar niet in een menu zoals vaak in restaurants. Hartstikke lekker."
Wat zou je willen veranderen?
"Het is misschien niet iets in Bergen op Zoom, maar van mij mogen ze wel wat doen aan die aalscholvers. Dat is nu een beschermde vogel en daarom komen er ieder jaar meer. 20 jaar geleden zagen we een enkele bij de weervisserij, nu krioelt het ervan."