De Ramp is 65 jaar later nog niet vergeten
KRUININGEN - Op veel plaatsen in Zeeland is donderdag, precies 65 jaar na dato, de Watersnoodramp van 1953 herdacht. Zo ook in Kruiningen en Oostdijk. Met het voordragen van hun namen werd stilgestaan bij de mensen die de Ramp niet overleefden. De gemeente Reimerswaal organiseerde ook een reünie voor geëvacueerden en de leden van hun opvanggezinnen. Zij maakten een bustoer door Reimerswaal en zagen hoe het in 1953 zwaargetroffen gebied er nu uitziet. “Als kind realiseerde ik me niet dat we konden verdrinken”, vertelt mevrouw Van Nieuwenhuizen, die de Ramp als 8-jarig meisje meemaakte in Kruiningen. Haar ouderlijk huis werd verwoest.
DOOR BRITTA JANSSEN
Enkele tientallen mensen kwamen donderdagmiddag in Kruiningen samen voor de reünie en bustoer. Die voerde langs memorabele punten in de omgeving van Kruiningen en Oostdijk. De gemeente had voor de passagiers een boekje gemaakt met foto’s en informatie over plaatsen die ze passeerden. Gemeentearchivaris Hanneke Jansen en Rinus Sinke vertelden tijdens de reis extra wetenswaardigheden. Sinke maakte de Watersnoodramp mee in Oostdijk. Hij weet onder meer door zijn vroegere werk voor het waterschap veel over de bescherming van het land tegen het water.
Emotioneel
De bus reed onder meer langs een huis in de Burgemeester Elenbaasstraat in Kruiningen waar twee witte stenen halverwege de voorgevel markeren hoe hoog het water hier stond in 1953. Even verderop vertelde Sinke bij het passeren van de Korenbeurs in Kruiningen dat vele mensen naar dit eetcafé vluchtten om daar op de zolder aan het water te ontsnappen. Eén van hen was Bert Maas. Hij was een Kruiningse jongen van zes jaar toen de Ramp zich voltrok. Op 3 februari is zijn verjaardag. “Mijn zevende verjaardag is de enige die ik niet heb kunnen vieren, want ik stond tot mijn nek in het water”, vertelt de nu 72-jarige Maas die inmiddels in Doetinchem woont.
'Bij die storm pas
dacht ik eraan'
Terugdenken aan 1953 maakt hem emotioneel. “Gelukkig heeft mijn familie het gered. Maar ons ouderlijk huis aan de Slotstraat ging verloren door de Ramp. Toen mijn vader met een bootje ging kijken naar ons huis kon hij er zo doorheen varen. Vlak daarna stortte het dak in. We hebben geluk gehad.”
Besef
De bus reed langs verschillende, destijds doorgebroken, dijken en ondergelopen polders. Bij de zeedijk langs de Westerschelde bij Kruiningen vertelde Sinke over de veerpont die hier door het gat in de dijk de polder ingeworpen werd. Bijvoorbeeld bij Rilland-Bath stond het water meer dan vijf meter boven NAP. Buspassagier Piet Koster (78) woonde ten tijde van de Ramp in Rilland. Hij liet zijn echtgenote tijdens de rit zien dat de spoorlijn op een dijk ligt. “Na de Ramp zijn wij met een bootje naar het spoor geroeid”, weet hij nog goed. “Over de spoorlijn zijn we richting Brabant gelopen.”
'Slecht geslapen
vannacht'
Koster vertelde dat het dagen duurde voordat de omvang van de Watersnoodramp duidelijk werd. “Wij dachten eerst dat alleen onze polder was ondergelopen.”
Storm
De toer maakte indruk op de reizigers. Verschillende buspassagiers die de Watersnoodramp hebben meegemaakt, vertelden dat de gebeurtenissen ook 65 jaar na dato nog veel losmaken. ‘Ik heb vannacht slecht geslapen’, vertellen Stef Gijzel uit Zierikzee, Bert Maas en echtpaar Van Nieuwenhuizen. Dit stel woont in Kruiningen en als kinderen maakten zij de Ramp ook in dit dorp mee. “Bij die grote schepen die pas strandden in de Westerschelde praatten we ook over de Ramp”, aldus mevrouw Van Nieuwenhuizen. “Als er een door de dijk breekt, is het van hetzelfde laken een pak, zei mijn man.” Bij Bert Maas kwamen de herinneringen onlangs weer boven door de hevige storm die Nederland teisterde.
Vriend
Door de watersnood werd het ouderlijk huis van mevrouw Van Nieuwenhuize verwoest. Dat van haar latere echtgenoot bleef gespaard, maar is wel getroffen. “Wij hadden thuis onder meer koeien, paarden en varkens”, aldus de 82-jarige meneer Van Nieuwenhuizen. “Toen het water kwam, wilde mijn vader de dieren op stro zetten. Ik hoor het hem nog zeggen. Er kwam daarna zóveel water…”
'Over vijf jaar zijn we
er misschien niet meer'
Echtpaar Van Nieuwenhuizen heeft gelukkig geen familieleden verloren. “Maar we kennen wel mensen die verdronken zijn”, zei meneer. “Samen met een groep heb ik een overleden vriend gedragen. Dat was erg, hoor.”
Om bij de vele slachtoffers en enorme schade stil te staan, vond het echtpaar het belangrijk om de herdenkingsactiviteiten bij te wonen. “Over vijf jaar zijn we er misschien niet meer.” [l]
Hulp
De Watersnoodramp van 1953 trof onder meer de dorpen Hansweert-Oost, Krabbendijke, Kruiningen, Rilland-Bath, Waarde en Oostdijk. In de gemeente Reimerswaal is de Watersnoodramp donderdag en vrijdag herdacht in Kruiningen en Oostdijk. Hierbij was ook een delegatie van de gemeente Apeldoorn aanwezig. Deze gemeente heeft Kruiningen en Oostdijk op allerlei manieren geholpen na de Ramp. Zo schonk Apeldoorn Oostdijk een dorpshuis en stationeerde een hoge functionaris in Kruiningen om te helpen het leven weer op de rails te krijgen.
