Bezoekers Nationale Molendag ontmoeten de molenaar
‘Molens behouden is niet eenvoudig’
WAARDE - De molens in onze omgeving kennen we wel, maar het gezicht van de molenaar is bij de meeste mensen minder bekend. Zaterdag konden bezoekers van de Nationale Molendag een praatje maken met de persoon die onmisbaar is voor het behoud van het erfgoed. Het thema was ‘Ontmoet de molenaar’.
DOOR PETER URBANUS
Zaterdag waren onder meer de historische molens De Hoed in Waarde en de Oude Molen in Kruiningen opengesteld voor het publiek. De Nationale Molendag biedt een mooie kans om een eeuwenoude molen van binnen te bekijken.
Handwerk
De even buiten Waarde gelegen standerdmolen wilde zaterdag niet zomaar draaien. Er stond slechts een bescheiden windje en molenaar Adri Cornelisse moest letterlijk alle zeilen bijzetten om de wieken aan het draaien te krijgen. Vooraf was hij druk doende met het plaatsen van borden en aanbrengen van zeilen op de wieken. Duidelijk werd ook dat je geen hoogtevrees moet hebben als je molenaar wilt worden. Cornelisse klom metershoog in de wieken, om de zeilen met dikke touwen te bevestigen. Op de windkracht na is het allemaal handwerk. Met wat hulp van een andere molenliefhebber werden de wieken in beweging gebracht. Na een minuut of wat was het vet goed warm en draaiden de wieken prachtig rond.
Een jonge vader en zijn gezin waren speciaal voor deze molen uit Noord-Brabant naar Waarde gekomen. De jongetjes vonden het wat eng, zo hoog in de molen. “Je moet als molenaar spelen met de wind”, vertelde Cornelisse toen de molen eenmaal lekker draaide en hij meer tijd voor uitleg had.
Maïs
De jaarlijkse Molendag is een initiatief van Stichting de Hollandsche Molen. Een groot aantal molens neemt hieraan deel. De stichting wil oude windmolens graag laten zien aan het publiek, ook om mensen warm te maken voor vrijwilligerswerk. De meeste oude windmolens hebben geen echt economisch nut meer, maar willen ze behouden blijven, dan moeten ze wel blijven draaien. Rust roest ook in dit geval. De Hoed in Waarde wordt nu gebruikt om maïs voor kippen te malen. Ook wil de stichting graag nieuwe mensen interesseren voor het vak van (vrijwillig) molenaar. Daarbij komt aardig wat kijken, stelt Cornelisse. Zo moeten mensen die molenaar willen worden alle onderdelen van zo’n oude standerdmolen kunnen benoemen.
1550
In dit geval zijn er ook verschillen qua bouwwijze, want het betreft hier een in Vlaanderen gebouwde molen en die verschillen op sommige punten van de andere molens. De voor het grootste deel uit hout opgebouwde molen De Hoed is rond 1550 gebouwd als oliemolen in Gent. Later werd de molen geschikt gemaakt voor het malen van graan. In 1858 kwam de molen naar Kruiningen en bleef daar tot 1945 in gebruik. In 1963 werd De Hoed gerestaureerd, maar raakte later toch in verval. De delen werden opgeslagen en pas in 1991 werd de molen weer opgebouwd aan de Havenoordseweg bij Waarde.
Het klein onderhoud aan de molen wordt gedaan door de leden van Stichting Vrienden van Molen De Hoed. In de loop der jaren is er al veel vernieuwd aan deze molen. Slechts een beperkt aantal onderdelen van de houten molen stamt nog echt uit de periode waarin ze gebouwd is.
Financieel komt de stichting vrij goed rond, volgens Cornelisse. “Voor vernieuwing van het dakbeschot is subsidie aangevraagd. Je weet dan dat je meestal de helft krijgt. De rest moeten we binnenhalen via sponsoring.” [l]