'Ik wilde niet meer afhankelijk zijn'
GOES - Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven komen gemakkelijker in de schulden terecht. Ze verdienen over het algemeen minder, er is meer kans dat ze brieven van instanties, aanmaningen en aanslagen niet goed begrijpen en ze zijn vaak minder vaardig op internet.
DOOR PETER URBANUS
Daarom organiseerde SHV Zeeland van het Leger des Heils onlangs een speciale training rond laaggeletterdheid en financiën. Nederland telt zo’n 2,5 miljoen volwassenen die moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen. In Zeeland gaat het om 13 procent van de inwoners. Ook hun digitale vaardigheden zijn vaak minder goed ontwikkeld. Grip houden op geldzaken en administratie is voor hen minder vanzelfsprekend. De kans dat op armoede ligt twee keer zo hoog als gemiddeld, blijkt uit onderzoek. De helft van de mensen die vanwege schulden hulp moeten zoeken geldt als laaggeletterd.
Schuldhulpvrijwilligers van SHV Zeeland dienen daarom extra alert te zijn op mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen. Zij staan klaar om mensen in Zeeland bij te staan, die in financiële nood zitten, of dreigen te komen. Ook helpen ze bij het aanvragen van een uitkering of toeslagen, waardoor ze ruimer bij kas komen te zitten. “Het mooiste is als je schulden kunt helpen voorkomen”, zegt Henk Walhout, schuldhulpvrijwilliger en coördinator op Schouwen-Duiveland.
De training werd verzorgd door taalregisseur Evelyn van Boven van Taal voor het Leven. Door omstandigheden in je jeugd kan school er bij in zijn geschoten. Ook veel mensen van buitenlandse afkomst hebben moeite met de taal.
Daarnaast zijn mensen die alleen de laagste niveaus van het mbo hebben afgerond meestal prima werknemers, maar onderhouden ze hun taalontwikkeling niet, zegt Van Boven. In een maatschappij die steeds ingewikkelder wordt, is je blijven ontwikkelen echter belangrijk. “Je merkt als schuldhulpvrijwilliger dat ze moeite hebben met deze vaardigheden en kan vragen of ze misschien hulp daarbij zouden willen krijgen.”
Zo is Walhout op Schouwen-Duiveland actief in een wekelijks postcafé voor mensen die moeite hebben om brieven van instanties of schuldeisers te begrijpen. In de Walk Inn van het Leger des Heils aan de Bleekerstraat in Goes is er ook zo’n postcafé. “Voor het aanvragen van bijstand moet je vijf kantjes invullen”, zegt Walhout. Voor iemand die laaggeletterd is, is dat al snel een brug te ver.
Vaardigheden
Een van de mensen die meewerkte aan de training was Diny Weststrate. Zij had lange tijd moeite met deze vaardigheden. Ze kon wel een klein beetje lezen en schrijven. Er is altijd wel een smoes te verzinnen als je iets niet begrijpt, maar dat niet wilt laten blijken, zegt ze. “Ik wilde niet meer afhankelijk zijn.” Tijdens haar werk bij de Hapro kon ze er als montagemedewerkster altijd onderuit komen. “Maar toen ik kwaliteitscontroleur kon worden niet meer. Ik was dat zo beu dat ik terug naar school ben gegaan.” Inmiddels kan ze ook met de computer werken en durft ze ook lastiger montageklussen inmiddels wel aan. Nu is Weststrate taalambassadeur en beoordeelt ze onder meer websites van overheden en ziekenhuizen op te moeilijk taalgebruik en begrijpelijkheid. Op de website van de bibliotheek in Goes zijn bijvoorbeeld de openingstijden nog erg moeilijk te vinden, zegt ze. Daarnaast stimuleert ze met name jongere mensen om toch vooral te leren lezen en schrijven.[l]