Rijk Bevelands verleden in anekdotes geschetst
GOES - De Bevelanden hebben een buitengewoon rijk verleden, zeggen Allie Barth en Albert Kort. De voormalige gemeentearchivaris van de gemeente Goes en docent geschiedenis op het Pontes Goese Lyceum hebben 33 opmerkelijke verhalen uit dat verleden opgetekend in het boek ‘Bevelandse belevenissen’. Het is een vervolg op ‘Bevelandse vertellingen’ dat tien jaar geleden verscheen en is uitverkocht.
DOOR EUGÈNE DE KOK
Waar de verhalen in ‘Bevelandse vertellingen’ al eens waren verschenen in de PZC is dat nu niet het geval. De 33 verhalen zijn speciaal voor deze bundel gemaakt. Qua onderwerpen lopen ze sterk uiteen. “Er zit geen rode lijn in. Het is voor elk wat wils”, zegt Albert Kort. “Het zijn persoonlijke belevenissen van mensen die leefden in Goes en omliggende dorpen, tussen de 15e en 20e eeuw,, door ons verteld in een paar bladzijden. Het is bedoeld voor een breed publiek.”
Uit de verhalen komt naar voren dat veel van de problemen waarmee we nu te maken hebben niet nieuw zijn. “We schetsen het rijke verleden aan de hand van anekdotes, maar desalniettemin kan het helpen om het heden te begrijpen.”
In het boek lees je bijvoorbeeld een verhaal over excessief drankgebruik tijdens een hete zomer in de 15e eeuw, maar ook over vandalisme door jongeren zo’n vier eeuwen later. “Werden die bijeenkomsten door de jeugd belegd tot bespreking van iets nuttigs of leerrijks, wij zouden ze toejuichen, maar nu ze vaak ontaarden in vermaken, die den onbescheiden heiden niet zouden misstaan, wensen wij van harte … dat ze op bevel van hoogere macht ophielden te bestaan”, citeren de auteurs een briefschrijver die boos is over jongensavonden in Zuid-Beveland. De vele vluchtelingen uit België die tijdens de Eerste Wereldoorlog werden opgevangen in Goes komen ook aan bod. “De aantallen die we nu opvangen zijn niks vergeleken met toen. En toen stonden we met open armen aan de grens”, zegt Kort. “Er wordt vaak geringschattend gepraat over lokale geschiedenis, maar het is wereldhistorie op microniveau. Alle grote problemen zie je terugkomen op lokaal niveau. Bovendien spreekt het mensen sneller aan, omdat het leeft en ze zelf al snel mensen kennen die hetzelfde hebben meegemaakt.” De schrijvers laten hun licht ook schijnen op het nu weer actuele onderwerp over de omgang met zogenaamde moffenhoeren na de Tweede Wereldoorlog. Er is een hoofdstuk over de jonge zusjes Paardekooper uit Kapelle, die zich na de bevrijding moesten verantwoorden voor hun ‘vriendschappelijke omgang’ met Duitsers. “Iemand die op de een of andere manier iets met Duitsers had, gold al snel als een landverrader en moest daarom streng worden gestraft.” Bij de zusjes viel dat laatste mee.Ze werden vrijgesproken.
Denk overigens niet dat Barth en Kort het alleen maar over moeilijke perioden hebben. Er staan ook luchtige verhalen in over een veldwachter die een scheve schaats rijdt, over tuinieren als volksvermaak en over de film ‘Pantserkruiser Potemkin’ die in 1926 niet mocht worden vertoond in het Grand Theater. “Blijkbaar wordt gevreesd dat de inwoners van Goes na bezichtiging op hol zullen gaan, zich van wapenen zullen voorzien en het gezag omver zullen werpen”, wordt een ironische criticaster door Barth en Kort geciteerd. “Een pittig stukje”, noemen zij het.
‘Bevelandse belevenissen’ van Allie Barth en Albert Kort is verschenen bij Het Paard van Troje en voor 12,50 euro te koop bij de boekhandels.[l]