'Ik word zo blij dat ik op straat kan dansen'
MIDDELBURG – Mensenrechterverdediger Diana Mailosi uit Zimbabwe is drie maanden te gast in Middelburg. Zij is lesbienne en zet zich sinds haar tienerjaren in voor de rechten van de LHBT-gemeenschap. Sinds 2014 is Middelburg een zogenaamde Shelter City. In dat kader heeft de stad elk jaar een activist onderdak geboden. De mensenrechtenverdedigers krijgen bovendien begeleiding van University College Roosevelt en hebben alle vrijheid om colleges bij te wonen, contacten te leggen, onderzoek te doen en te ontspannen. Het leven van Diana Mailosi is namelijk gevuld met bedreigingen.
DOOR MARIELJA TEN BRUGGENCATE
Diana Mailosi is geboren en woonachtig in Zimbabwe. Als meisje speelde ze graag met jongens, droeg ze stoere kleding en deed veel aan sporten, waaronder cricket. “Ik was zoals je dat noemt een tomboy. Daar voelde ik me fijn bij.” Toen Mailosi in de puberteit kwam wilden haar ouders dat zij meisjeskleding ging dragen en meisjesdingen ging doen. Dat wilde ze niet en ze koos haar eigen weg. “Toen ik achttien was, waren mijn ouders nog steeds niet tevreden. Zij belden de politie om te vragen of zij konden helpen mij te genezen. Homoseksualiteit is namelijk verboden in Zimbabwe en wordt gezien als een demon die bezit van je heeft genomen. Die demon kan verdreven worden door vaak naar de kerk te gaan, te bidden, afranseling of door een verkrachting.”
Aangifte
Het leven van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders wordt dagelijks bedreigd. Mensen geven elkaar aan bij de politie. Zonder enig proces wordt de ‘verdachte’ opgepakt en in de gevangenis gezet of door de militia, een gewelddadige groep, in elkaar geslagen. “Er komt meestal geen proces, omdat de overheid zo min mogelijk op papier wil hebben. Daarom raad ik altijd aan om een advocaat in de arm te nemen, want niemand mag zonder proces in de gevangenis gezet worden.”
De manier waarop Zimbabwe met de LHBT-gemeenschap omgaat, heeft alles weg van een heksenjacht. Ook de familie, vrienden en kennissen zijn in gevaar. Bovendien krijgen ze overal de schuld van. Als het een tijd droog is of als de oogst is mislukt, is het de schuld van de LHBT. “De gemeenschap heeft een verkeerd beeld van homoseksualiteit. Daar probeer ik wat aan te veranderen. Met mijn mensen gaan we naar allerlei soorten bijeenkomsten, ook naar zaken die niets met onze groep hebben te maken. We gaan dan met mensen in gesprek. We bouwen een netwerk op en hebben gelukkig al een aantal advocaten en artsen die ons kunnen en durven helpen. We zijn eigenlijk nergens veilig."
Mailosi is vier weken in Middelburg. Ze vindt het hier fantastisch. “Ik heb gewandeld en rustig een boek gelezen op een bankje. Dat had ik nog nooit gedaan, want in Zimbabwe voel ik me constant bekeken en begluurd.”
Frontlinie
De drie maanden dat ze in Middelburg verblijft krijgt ze ondersteuning van een UCR-student en heeft ze alle mogelijkheden om colleges te volgen en onderzoek te doen. Demissionair wethouder Saskia Szarafinski was een van de initiatiefnemers om van Middelburg een Shelter City te maken. “Middelburg is een mensenrechtenstad en gastvrijheid is daarbij heel belangrijk. De contacten zijn heel waardevol. De verhalen die de mensenrechtenverdedigers vertellen zijn ervaringen uit de frontlinie, uit de realiteit en dus heel leerzaam.”
Maar het netwerk geeft ook rugdekking. “Ik weet dat ik in Zimbabwe iets minder snel wordt aangepakt, omdat als er met mij iets gebeurt internationale organisaties daar gelijk weet van hebben. Voor mijn vrouw en dochter geldt dat helaas niet. Zij lopen nog altijd evenveel gevaar.”
Het bezoek aan Middelburg is bedoeld om het netwerk te versterken en kennis op te doen. Maar ook om even tot rust te komen. “Ik word zo blij dat ik op straat kan springen en dansen, mag zeggen wat ik wil en kan roepen dat ik lesbienne ben. De vrijheid hier, geeft me rust, zodat ik weer kracht en energie kan verzamelen om in juni aan de slag te gaan in Zimbabwe."[l]