Jan van den Broek, NAC: vergeten vedette
BREDA - Jan van den Broek NAC, de beste spits van Nederland in 1930, na Bep Bakhuys. Wie kent hem?
DOOR RINIE MAAS
'"De Pinda"' zoals Jan van Broek ook werd genoemd kwam tussen 1927 en 1923 11 keer uit voor het Nederlands elftal.
Hij was een gedreven technicus: spits van de NAC divisiekampioenen 1925/1927.
Crack
Jan was volgens mijn bronnen een crack; nationaal de beste spits van Nederland, na Bep Bakhuys.
Hij speelde met Rat Verlegh, Fanny Petit en Jo Sillekens uit het kampioenselftal van 1921.
Jan was een vedette maar hij heeft geen biografie. Hij is 'n naamloze crack door 'het zeer' van de vergetelheid.
Voetbalgenie
Aan de slag met het nieuwe NAC album met kleinzoon zie ik bij de jeugdelftallen hoe groot deze club is.
Ze staan bijna allemaal bovenaan de ranglijst. NAC moet je niet alleen meten aan het 1e maar zoals destijds (de NAC brief van Jan Aarts) ook aan al die talentjes die daarachter zitten en aan de talenten die hen inplakken.
Dat is een bezigheid waardoor ik denk "wat is het toch een mooie club".
Die passie wordt 'n tandje groter als ik de pagina's van de clubhistorie terugsla vanaf 1912. Als eerste divisieclub viert NAC vele kampioenschappen.
"De Pinda" van toen is 'n beetje de Manuel Garcia van nu; zelfde grootte; een juwelen pass in de voeten, tactisch een voetbalgenie. Ook doelpuntenmaker!
17 jaar
Zijn eerste districtstitel behaalt hij samen met genoemden als 17 jarige in 1925.
Het is de tijd dat NAC, blijkens een brief van de voorzitter C.J. Asselbergs aan de spelers van NAC dat de club grossiert in spelers die de besten moeten kunnen vervangen.
Asselbergs refereert aan de wedstrijd om de landelijke titel Go Ahead-NAC: 1-4. NAC mist echter nipt het nationale kampioenschap 1924-1925.
Superieur
Een geïnspireerde Asselbergs die over de toekomst van NAC geen twijfel heeft: "…Door den uitslag van den wedstrijd in Deventer, waar we aantraden met zeven invallers, kan veilig gesteld worden dat we tal van oudere en jongere speler hebben om onder goede leiding uitmuntende spelers te worden…als we uitgaan van het krachtdadig voorbeeld van Rat Verlegh wiens spel van superieure kwaliteit was….dan nog wijst de prestatie van het elftal op de aanwezigheid van spelers die wat in hun mars hebben".
Hij vervolgt: "kijken we van tijd tot tijd naar de verrichtingen van de jongere elftallen weet ook daaruit de stof, daaruit opvallend, dat ruimschoots goede spelers te vormen zijn". Te 'vormen' zijn, schrijft hij.
Dat jaar stelt NAC zijn 1e oefenmeester aan: de Engelsman Mr. Affleck.
Vedette
Jan polijst zijn techniek. In de wedstrijd NAC-BVV op 12 oktober 1924 verbaast hij het thuisfront een hoge doeltrap op zijn schoen stil te leggen terwijl zijn back verbaasd/verbijsterd toekijkt…'n snelle beweging en "De Pinda" is er langs; de vedette rolt de verdediging op en voor een vertwijfelde keeper jaagt hij de bal in het doel.
Naast triomfen kan hij in zijn 2e seizoen bij NAC niet om blessures heen: hij breekt zijn been 2x: door het been te breken en daarna wordt het verkeerd gezet gebroken.
In het seizoen 1926-1927 viert Jan van den Broek zijn 2e divisietitel. Voor de beker wint NAC thuis met 2-0 van Feyenoord. Voor de tweede keer wordt de landstitel gemist. De buit is voor Heracles.
Kicks
Vanaf het seizoen 1927-1928 verhuist Van den Broek naar PSV. Bij Philips kan hij een baan krijgen. In de jaren richting crises zeer aantrekkelijk. De kleine en fysiek behendige midvoor is niet alleen aangever.
Hij scoort in 131 wedstrijden 127 keer. Ondanks de hinder aan een knie en 2 opeenvolgende operaties raffelen de kicks van "De Pinda" over de velden.
Bij PSV 10 seizoenen lang. Het levert hem 154 doelpunten op in 200 wedstrijden, zes kampioenschappen en 11 interlands. Van den Broek is met Willy van der Kuylen (Icoon) lid van verdienste van PSV.
De Pinda haalde alles eruit wat erin staat. Dat heeft een prijs.
Op zijn 30ste bekent hij dat "zijn lichaam op is". Reden voor "De Pinda", die in 1929 en 1935 met PSV ook nog landskampioen wordt, om er een punt achter te zetten.
Uniek!
Eén doelpunt is het meest curieuze dat Van den Broek op zijn naam schreef. Er stond een harde wind. Fanny Petit gaf een lange pass en de bal zeilde door de krachtig bollende wind naar de achterlijn waarop de scheidsrechter af-floot.
Maar…daar had "De Pinda" lak aan. Hij hield de bal binnen liep naar het doel langs stilstaande spelers, scoorde en juichte. Waarop de scheidsrechter naar het midden wees.
Een uniek doelpunt van de NAC-international Jan van de Broek (Breda 1907-1964) dat nooit meer is gemaakt. [l]