'Zonder harmonie zou het in Zundert maar rustig zijn'
Koninklijke Harmonie Nut en Vermaak uit Zundert neemt al meer dan 175 jaar een belangrijke positie in binnen de lokale samenleving. Wie eenmaal zijn hart heeft verpand aan het lokale muziekgezelschap, zal het ook niet snel de rug toekeren. Dat blijkt ook wel uit het grote aantal jubilarissen dat de club voortbrengt. Deze keer hebben hebben Bert van Zutven (25 jaar lid), Jos de Leeuw (40 jaar lid), Cock van Overveld (50 jaar lid) en Louis Havermans (70 jaar lid) een feestje te vieren.
DOOR ADDO SPRANGERS
Voor sommige leden is Harmonie Nut en Vermaak een echte familieaangelegenheid, zo blijkt uit het verhaal van de 63-jarige Cock van Overveld. Hij is één van de vele kinderen uit het gezin Van Overveld die in de voetsporen van vader Piet (89) traden. "Mijn vader is muzikant en zit nog steeds bij de harmonie. Mijn oudste zus ging bij de Dames Show Drumband (DSD) in Zundert en mijn andere zus trad toe tot de harmonie, net als twee broers van wie er eentje inmiddels gestopt is. Ook de kinderen van mijn broer en mijn eigen kinderen zijn lid van de harmonie, net als twee achterkleinkinderen. Het zit een beetje in de Van Overvelds", zegt Cock van Overveld met gevoel voor understatement.
Besluit
Zelf begon hij zijn muzikale loopbaan bij Harmonie Nut en Vermaak als bespeler van de klarinet. Een besluit dat min of meer door de club werd genomen. "Bij ons is bepalend welk instrument er op dat moment nodig is.Bij mij was dat de klarinet. Die heb ik dertig jaar geblazen. Omdat ik de saxofoon een mooier instrument vind, ben ik overgeschakeld op de tenorsax. Daar heb ik ook diploma's voor behaald. In het muziekkorps bespeel ik nu de baritonsax, een van de zwaardere instrumenten."
Tiener
Cock van Overveld mag dan inmiddes al vijftig jaar lid zijn van de harmonie, toch is het volgens hem af en toe best moeilijk geweest om ook lid te blijven. "Zeker als je tiener bent. Dan zie je het toch een beetje als een oubollig gebeuren, Maar ja, ga dat thuis maar eens vertellen. Inmiddels kun je bijna zeggen dat de harmonie een tweede thuis is", vertelt hij. Dat er vanuit de familie Van Overveld zoveel leden zijn betrokken bij Harmonie Nut en Vermaak, heeft echter ook nadelen, weet Cock van Overveld. "Ik heb altijd ambitie in bestuursfuncties gehad, maar er zaten er regelmatig al twee van ons in het bestuur. Een derde Van Overveld ernaast zou te veel zijn."
Oktoberfest
Gelukkig heeft hij wel op andere vlakken meer dan zijn steentje kunnen bijdragen. Zo had hij een flinke vinger in de pap bij de vieringen van alle grote clubjubilea de voorbije decennia. Dat geldt eveneens voor de organisatie van activiteiten als bungeejumpen en skydiven. Cock van Overveld: "Alles om de clubkas gevuld te krijgen. Ik was voorheen de financiële man bij de Gemeente Zundert, dus dat ligt me wel. Ook was ik nauw betrokken bij de organisatie van het Oktoberfest, opgezet om de viering van het 175-jarig jubileum van Harmonie Nut en Vermaak te kunnen bekostigen. Het Oktoberfest is gebleven. De organisatie ervan is heel veel werk, maar voor de harmonie is het een belangrijke inkomstenbron."
Muziektheater
In één adem met het 175-jarig jubileum noemt Cock van Overveld de in samenwerking met het Zunderts Toneel gemaakte muziektheaterproductie Harmonie. "Dat is de meest opmerkelijke gebeurtenis die ik tot nu toe met de harmonie heb meegemaakt", stelt hij. "Tien voorstellingen aan één stuk in twee weken tijd, in een combinatie van muziek, dans en toneel. Een heel bijzondere ervaring."
Voorbestemd
Mooie herinneringen heeft ook de 87-jarige Louis Havermans volop. Het betekent wel eventjes graven in het geheugen. Hij is immers al zeventig jaar lid van Harmonie Nut en Vermaak. Dat hij lid zou worden van de harmonie, leek bijna voorbestemd. Louis Havermans werd namelijk geboren in het pand waar Café Victoria, het clublokaal van de harmonie, is gevestigd. "Al waren mijn ouders zelf geen lid van de harmonie. Ik ben er eigenlijk vanzelf een beetje ingerold. De harmonie was bij ons kind aan huis, en dan werd tegen zo'n klein manneke als ik al snel gezegd: 'Doe maar een keertje mee'. Ook sprak het wel aan dat er door de leden van de harmonie een mooi uniform werd gedragen. Zeker weten."
Klokkebaaien
Net als zijn oudste en jongste broer werd Louis Havermans tamboer, al sloeg hij als het nodig was ook weleens de grote trom. "Binnen de harmonie hadden wij een gezelschap met de naam De Klokkebaaien, een kleine boerenkapel. Die werd geleid door Herman Wassenaar, een heel goede muzikant. We speelden onder meer met carnaval om de boel een beetje gezellig te maken. Zo hadden we optredens bij het Elisabeth Rustoord, waar de ouden van dagen ons bij wijze van spreken al stonden op te wachten. Daar hadden we veel voldoening van. De Klokkebaaien was een gezelschap apart, maar ik voelde me er prima thuis." Helder op zijn netvlies staan ook de buitenlandse uitstapjes die Louis Havermans met de harmonie maakte. "Naar Oostenrijk en Engeland bijvoorbeeld. Ook zijn we met de harmonie in Parijs geweest." Als de dag van gisteren herinnert hij zich eveneens het dauwtrappen, waar hij maar liefst 65 keer aan meedeed. En dan zijn er nog de serenades die Harmonie Nut en Vermaak met grote regelmaat heeft mogen brengen. Louis Havermans: "Dan gingen we met de harmonie naar iedereen die vijftig jaar getrouwd was. Heel mooi."
Vals gebit
Jos de Leeuw maakte zijn entree bij Harmonie Nut en Vermaak naar eigen zeggen begin jaren '60, bij een concours in Someren, om het vervolgens gedurende een periode van zes jaar voor gezien te houden. "Ik ging liever uit dansen", vertelt hij. Om er met een brede glimlach aan toe te voegen: "Het meisje ging vóór de muziek." De lokroep van de harmonie bleek echter te verleidelijk om te kunnen weerstaan, en dus maakte hij in 1977 - 'ík had zin om weer bij de drumband te gaan' - zijn rentree. Al moest Jos de Leeuw, sinds een aantal jaren rustend lid, na verloop van tijd toch weer een stapje terug doen. De hedendaagse marsen bleken namelijk een stuk minder eenvoudig dan die waarmee hij is opgegroeid. "Nu hebben ze allemaal accenten en dergelijke. Het werd steeds moeilijker. Ik heb nog een tijdje hoorn geblazen, maar dat ging niet zo heel lekker. Ik heb namelijk een vals gebit."
Eer
Zijn herinneringen aan Harmonie Nut en Vermaak zijn er echter niet minder om. Jos de Leeuw: "Ik ben één keer op concours geweest in Someren. Toen was de drumband nog apart.We haalden de eerste prijs en dat vond ik best mooi." Zoals hij ook nog altijd kan genieten van de nieuwjaarsconcerten die Harmonie Nut en Vermaak ieder jaar verzorgt. "Een jaarlijks hoogtepunt", aldus Jos de Leeuw. Bijzonder vindt hij ook de activiteiten rond het koningschieten van Gilde Sint Willibrordus, het schuttersgilde van Klein Zundert. "Het gilde loopt dan vooraan in de optocht terwijl de harmonie voor de muziek zorgt. En dan onderweg een paar cafeetjes doen. De burgemeester is er ook altijd bij, dat vind ik wel een eer." Dat de Koninlijke Harmonie Nut en Vermaak niet gemist kan worden, staat voor Jos de Leeuw buiten kijf. "Als Zundert geen harmonie zou hebben, zou het maar rustig zijn. Ieder dorp heeft zijn harmonie. Dat hoort erbij. Net als na de repetitie een pint drinken en een beetje buurten."
Kalverenkooi
Met een lidmaatschap van 'slechts' 25 jaar op zijn naam is de 63-jarige Bert van Zutven maar een 'broekie' binnen het gezelschap jubilarissen. Hij moet er zelf om lachen. "Maar ik ben hier dan ook niet begonnen", vertelt hij. Bert van Zutven komt uit het in Oost-Brabant gelegen Eerde. Daar zette hij zijn eerste stappen als muzikant. "Mijn vader was muzikant en had een orkest. 'Ik wil jullie wel cornet leren spelen', zie hij tegen mij en mijn broer. Ik was toen twaalf jaar oud, mijn broer tien. De eerste lessen kregen we op stal, tegen de kalverenkooi aan. Zo belandde ik uiteindelijk bij fanfare Echo der Bergen. Binnen twee jaar mocht ik naar de muziekschool. Daar ben ik de harmonie en mijn ouders nog dankbaar voor. Muziek heeft mij geweldig geholpen, vooral in mijn studeren. "Een uur studeren, een uur muziek maken", zeiden mijn ouders. Al werd dat natuurlijk soms wel 'een half uur studeren, een half uur muziek maken'."
Waldhoorn
"Ik speelde eerst cornet en ben na een paar jaar trombone gaan spelen. Toen ik op kamers ging, ben ik gestopt met de fanfare. Ik had al wel gitaar leren spelen en leren drummen. Na mijn studie ben ik getrouwd en weer in Eerde gaan wonen, waar ik terugkeerde naar fanfare Echo der Bergen. Daarna volgde een verhuizing naar Veghel, waar mijn vrouw vandaan kwam. In Veghel belandde ik bij een harmonie die op een hoger niveau speelde en hier kreeg ik de kans om weer naar de muziekschool te gaan. Daar leerde ik de F-hoorn waldhoorn bespelen. Voor mij het mooiste instrument: het heeft andere grepen, je speelt met je linker- in plaats van rechterhand."
Baritongroep
Vanwege zijn werk voor het waterschap verhuisde Bert van Zutven 26 jaar geleden naar Zundert. "We hebben in het eerste jaar ons huis gebouwd en het jaar daarop heb ik me aangemeld bij Harmonie Nut en Vermaak. De harmonie bleek van hetzelfde hoge niveau als de harmonie in Veghel. Vijf jaar geleden kon ik voor mezelf het vereiste niveau op de waldhoorn niet meer aan. Mijn lippen konden niet meer voldoende kracht zetten. Dat heeft ook met leeftijd te maken. Toevallig kwam de bariton vrij omdat iemand stopte. Ik heb bestuur en dirigent toen gevraagd of ik dat mocht gaan doen. Nu speel ik met veel plezier de bariton. We hebben een heel enthousiaste baritongroep. Piet van Overveld, de vader van Cock, is de nestor van het gezelschap."
Genot
Voor Bert van Zutven zijn de repetitieavonden van Harmonie Nut en Vermaak steevast een genot. "De repetitie op donderdagavond is het wekelijkse muzikale hoogtepunt. Twee uur samen muziek maken, daar doe je het voor. Ik vind het vaak nog mooier dan een concert, want dat kan ook wel eens tegenvallen. Tijdens een repetitieavond heb ik soms tranen in mijn ogen van het mooie samenspel."[l]