Herinneringen Michel Verhoeven aan Theresiakerk
BREDA - De Theresiakerk, opvallend in zijn ronde koepelvorm is de meest vergeten kerk van Breda. De bouwpastoor J.C. Oomen maakte ook de sloop mee in 1973. De herinneringen van Michel Verhoeven, toevertrouwd door hem aan het BHIC, over de Theresiakerk zijn beeldend en verhalend. Getekend naar de feiten zijn ze ook een kroniek in het Breda van weleer waard.
DOOR RINIE MAAS
"De Theresiakerk roept bij mij vele herinneringen op. Wij woonden vlak bij het station en behoorden tot deze parochie toen wij van Tilburg naar Breda verhuisden in 1955. Eerst ging ik naar de kleuterschool die bij de meisjesschool achter de kerk was. Later ging ik naar de Tarcisisusschool de parochiale school voor jongens in de Lunetstraat. Nu staat daar de brandweerkazerne, die indertijd achter de school was".
Op 27 mei 1957 deed Michel zijn eerste communie in deze parochiekerk. Hij heeft daarvan een herinneringsprentje, gemaakt bij foto drukkerij Lux op de Haagdijk.
Hij staat daarop afgebeeld in zijn communiepakje met korte broek, kniekousen en lakschoentjes in geknielde pose…
Mooi maar ook heel devoot dus.
De achtergrond wordt ingenomen door Christus die een kelk vasthoudt waarboven Hij een hostie uitreikt.
Twee jaar volgt, schrijft Michel Verhoeven eenzelfde prentje voor zijn broer maar….ook fotografen ontwikkelen mee in de tijd…die mocht blijven staan.
Latijn
Michel Verhoeven: "In de derde klas werden er misdienaars gevraagd en daar gaven jongens zich voor op, maar na een selectie bleven er een paar over, van wie ik er een was. Na schooltijd moesten we vier dagen per week naar de nonnen op de meisjesschool om de Latijnse teksten te leren uitspreken… maar ook uit je hoofd te leren."
Wat heeft het lieve zusterke tegenover de Pius aan de Leuvenaarstraat ook mij als kind ingevoerd in dat taalmysterie dat aan de handelingen van de priester een extra dimensie gaf.
Het Latijn 'opzeggen' was een enerverende aangelegenheid.
…Dominus Vobis cum (priester)….
…Et cum spiriti tuo… (misdienaar).
…Ite, Missa est… (priester)
…Deo gratias (misdienaar).
De mis was uit. Wij konden het Latijn 'dromen'.
Kapstok
"Je moest de priester foutloos kunnen antwoorden vooraleer je de praktijk in mocht. Een van de eerste missen die ik diende was de communie-mis van mijn broer", vertelt Michel.
De naam kapelaan van Mechelen valt.
"Hij was een van de priesters die in de pastorie woonde. Hij was een hartelijke man die wat kon hebben. Hij kalmeerde de koster als we weer eens een ampul met miswijn hadden leeggedronken.
Of de op de tafel klaarliggende albe voor de eerstvolgende mis aan de kapstok hadden gehangen zodat de koster moest opdraven om in dat kledingstuk te voorzien.
De kapelaan had dat ding wel zien hangen maar deed net alsof hij van niks wist…
Tijdens de mis was hij stipt en strikt. Van de andere kapelaans kan ik mij niet veel herinneren en van de pastoor ook niet".
Kraaien
Bouwpastoor J.C. Oomen was een kleine man. Hierarchisch was hij de leidinggevende persoon.
"Hij was pastoor en stond een trapje hoger dan de kapelaans."
Het pastoorke gebruikte de misdienaars in zijn strijd tegen de kraaien.
"Tussen de pastorie en de meisjesschool lang een flinke tuin waar enkele fruitbomen stonden.
Tegen de tijd dat de vruchten rijp waren voor consumptie waren de kraaien ook op het feest aanwezig.
Dat was niet zo moeilijk. Want ze hadden hun nesten boven in de bomen gemaakt.
De pastoor, door de ervaringen wijzer geworden, vroeg ons in het voorjaar om die nesten uit de bomen te halen".
Nu spannen we visnetten. In 1957 was dit niet de handelswijze.
Toen plukte Michel en zijn kornuiten de nesten in opdracht uit de bomen.
"We hoefden niet naar school. Van de pastoorsmeid kregen we na gedane arbeid wat lekkers en een glas gazeuse (priklimonade)".
Suisse
"Gekleed als een soldaat van de Zwitserse Garde liep de Suisse in de kerk met een hellebaard statig rond en riep misverstoorders tot de orde met een klop de op de grond van zijn lans en zijn strenge blik...
De kerk zelf was niet groot en had een ronde vorm, terwijl de meeste kerken in Breda een kruisvorm hadden.
In de torens aan beide zijden van de entree hingen de kerkklokken.
De koster vroeg ons wel eens te luiden als hij overliep van het werk.
In vol ornaat voor de mis gekleed lieten we het touw omhoog en omlaag zwieren totdat de koster ons maande niet te enthousiast te zijn.
Na mijn lagere school ging ik naar een internaat.
Bij terugkomst in Breda was de kerk niet meer in gebruik.
Ik werd acoliet in de Sint Jozefkerk aan de Oranjesingel.
Met weemoed heb ik aan de overkant van de Tramsingel staan kijken hoe de slopershamer zijn werk deed"….
Bron: BHIC; reactie Michel Verhoeven. [l]