Behoud kunstwerken Etten-Leur
ETTEN-LEUR - In de ontvangsthal van het gebouw waar de drukkerij Roto Smeets Etten gevestigd was, zit een bijzondere steeningemetseld. Die is afkomstig uit de galmgaten van de kerk behorende bij het Magdalena klooster te Haarlem dat al bestond vóór 1474. Dat is gesloopt in 1937 om plaats te maken voor Drukkerij De Spaarnestad in Haarlem.
Deze is in 1957 tijdens de bouw in de hal terecht gekomen van drukkerij De Spaarnestad in Etten waar hij tijdens de officiële opening als laatste steen met troffel en voegijzer werd ingemetseld door de Commissaris der Koningin J.E. de Quay. De Spaarnestad Etten is de eerste benaming van de drukkerij gevestigd aan de Parallelweg in Etten-Leur waar nu de naam Roto Smeets Etten op de “voordeur” prijkt. In die tijd was het een nevenbedrijf van drukkerij de Spaarnestad uit Haarlem (stad aan de Spaarne).
Daarnaast bevindt zich nog een wand plastiek van Lucas van Hoek in de hal, voorstellende; “Vrouwe Grafica,” vergezeld van Kunst en Wetenschap met daaronder een schrijvende monnik en een drukker aan de pers. Dit is na afloop van de openingsplechtigheid onthuld door mevrouw de Quay.
In de kantine bevindt zich een kunstwerk aan de muur voorstellende “fietsers”. Daarover zijn mij geen nadere gegevens bekend. Ook hing er nog een metalen kunstwerk in de directiekamer. Dit kunstwerk is daar ooit verwijderd om vervolgens nog jaren onder in de kelder te liggen. Waar het is gebleven is onbekend.
Bijna alle oude gebouwen die vrijkomen op het industrieterrein in Etten-Leur worden gesloopt en vervangen door enorme “schoenendozen”. Eeuwig zonde zou het zijn als deze steen en de kunstwerken mee in de puinbreker belanden.Niet alleen omdat materieel en immaterieel erfgoed belangrijk is voor ons nageslacht maar mede omdat dit nu juist een voorbeeld is van bijzonder erfgoed en het zou getuigen van speciale zorg als deze ergens een mooi plekje vinden. Het staat immers symbool voor de transformatie van de toenmalige gemeente Etten en Leur, zijnde een agrarische gemeente met wat kleine fabriekjes, groeiende naar een industriële kerngemeente.
Het zou belangrijk zijn als de huidige eigenaar van het gebouw meedenkt voor een nieuwe bestemming voor de kunstwerken. Vanwege de cultuurhistorische waarde zou dit een prominente plaats in Etten-Leur kunnen zijn.
En voor de steen waarvan in het museum Haarlem een “zustersteen” staat, wil de Haarlemse Stichting Geveltekens deze beide weer een mooie plek geven zo dicht mogelijk bij hun oorspronkelijke plek in of bij het Magdalenahof.
Heemkundekring Jan uten Houte, Toon Vissers. [l]