De Cantorije bezingt historische gebeurtenis bij Vliegend Museum Seppe

2 juli 2019, 08:58

ETTEN-LEUR - Op Breda International Airport werd zaterdag 29 juni, een fly in gehouden, waarbij allerlei activiteiten op het programma stonden. Uit het hele land waren vliegtuigen met bemanning en passagiers naar Seppe gekomen. In het Vliegend museum, gevestigd in een grote hangar, staat naast allerlei andere historische vliegtuigen, een replica van het vliegtuig van de gebroeders Wright dat op 27 juni 1909 de eerste vlucht in Nederland maakte.

Het is dus dit jaar precies honderdtienjaar geleden dat het eerste vliegtuig boven Nederlands grondgebied vloog. Het Etten-Leurse koor De Cantorije heeft in haar repertoire een zeer bijzonder muziekstuk dat over deze historische gebeurtenis gaat. Het is “De verwondering; het eerste opstijgen” Het is een gezongen tekst uit de krant van 28 juni 1909. In het Dagblad van Noord Brabant van die dag werd een ooggetuige verslag geplaatst van het opstijgen van het eerste vliegtuig op Nederlands grondgebied. De tekst uit de krant is op muziek gezet door de Etten-Leurse componist Pieter van Dijck. Dit koorwerk werd in opdracht van De Cantorije in 1995 geschreven en voor het eerst uitgevoerd. Opmerkelijk is dat de compositie net zo lang duurt als der vlucht van het vliegtuig destijds: vier minuten. Het koor bracht zaterdag tijdens de opening van de Fly in op Breda Airport deze bijzondere compositie voor de vele belangstellenden ten gehore. Onder leiding van dirigent Marc van den Broek werd, ondanks de hitte, enthousiast gezongen. Het is een opmerkelijk stuk dat begint en eindigt met enkele latijnse teksten uit het verhaal van Daedalus en Icarus. Daarna volgt de tekst van het krantenverslag uit het Dagblad van Noord Brabant van 28 juni 1909. Behalve deze letterlijke teksten is ook het plop plop plop van het vliegtuig te horen, alsmede het hoera geroep van de bezoekers als het vliegtuig eindelijk, na veel tegenslag toch de lucht in gaat. De eerste vlucht met een Wright-vliegtuig op Nederlands grondgebied vond plaats op zondag 27 juni 1909. Plaats van handeling was de heide tussen Etten en Rijsbergen. Dit spektakel was naar Etten-Leur gehaald om het veertigjarig bestaan van de suikerfabriek luister bij te zetten. Initiatiefnemer was H.Heerma van Voss uit Leur, de directeur van de suikerfabriek,. Hij loofde het, voor die tijd enorme, bedrag van 15.000 gulden uit voor twee vluchten. De ‘luchtschipper’ die met zijn machine onder erbarmelijke weersomstandigheden dit waagstuk uithaalde was de russisch-franse Graaf de Lambert. Op de dag dat het vliegtuig zou opstijgen stroomden 35 a 40.000 toeschouwers per extra stoomtram, rijtuig, kar, fiets of te voet, naar het terrein waar het vliegtuig zou opstijgen. Entree werd er niet geheven behalve op een kleine particuliere tribune. Het regende die dag dat het goot en er was een sterke wind. Omdat er toentertijd nog geen startbanen waren werd het vliegtuig met een soort katapult de lucht in geschoten. Op het eind van de dag waren er al heel wat toeschouwers naar huis gegaan maar tegen zes uur vloog het toestel dan toch een rondje op een hoogte van vijftien meter oven de hoofden van de toeschouwers. Op de historische plaats aan de Rijsbergseweg staat een gedenknaald. Tijdens de officiële herdenking van het honderdjarig jubileum van deze historische gebeurtenis in juni 2009 zong De Cantorije dit nummer voor vele genodigden op de rotonde bij Vosdonk waar de replica van de Wright Flyer werd onthuld door een kleindochter van de bouwer. [l]