demonstratie toetsinstrumenten oude stadhuis tholen
THOLEN - Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 14 september zal clavecinist-organist Jan de Viet in het Oude Stadhuis van Tholen de bezoekers in beeld en klank kennis laten maken met een aantal aldaar aanwezige klavierinstrumenten.
In het uit ca. 1460 daterende voormalig Stadhuis, ontworpen door één der bouwmeesters uit het geslacht Keldermans uit het Vlaamse Mechelen, bevindt zich een collectie toetsinstrumenten die zowel als originelen als replica's vanuit de Europese cultuur zijn ontsproten en de verschillende culturen met elkaar verbindt. De verbinding met Vlaanderen is het meest evident door de aanwezigheid van twee clavecimbels en een virginaal. Deze instrumenten zijn replica's van originelen die zijn gemaakt door Joannes Ruckers in ca. 1620, en door Joannes Daniël Dulcken in 1747, beide uit Antwerpen. Van de Ruckers-dynastie is bekend dat zij eveneens bouwden voor de Engelse markt, vnl. Londen. Vele van hun instrumenten belandden in de achttiende eeuw in Parijs vanwege hun bijzondere klankschoonheid.
De Hollandse cultuur is vertegenwoordigd door een tafelpiano uit 1825 door Johannes van Raay te Amsterdam en een secrétaire-orgel gemaakt door diens stadgenoot Thomas Hofmeijer in ca. 1835. Dit is naar alle waarschijnlijkheid het enige huisorgel dat van hem bewaard is gebleven. Het verkeert nagenoeg in originele staat.
Bijzondere vleugel wacht op restauratie
In de hal van het monumentale Oude Stadhuis wordt met de Feurich-vleugel uit 1908 de Duitse en Franse pianocultuur met elkaar verbonden. De in Leipzig werkzame Julius Feurich verbond de Duitse klank met de Franse door in zijn instrumenten bouwwijzen toe te passen die hij bij de fa. Erard in Parijs had geleerd.
Recent is de collectie verrijkt met een clavecimbel dat is gebouwd in de traditie van de Duitse eind-zeventiende, begin-achttiende eeuw, waarbij een Vlaams decoratie element is toegevoegd.
Een zeer bijzondere vleugel wacht op restauratie. Het betreft een Weense fortepiano uit ca. 1827. Pianomuziek van Beethoven en Schubert komt op dit type instrument optimaal tot zijn recht.
Nog drie instrumenten staan op stapel toegevoegd te worden aan de collectie: een Italiaans gravicembalo naar Giusti, Rome ca. 1750, een square-piano uit 1830, gemaakt te Londen door de componist, muziekuitgever én pianobouwer Muzio Clementi, en een kunstharmonium uit 1860, gebouwd door fa. Alexandre Père et Fils te Parijs.
Met deze collectie klavierinstrumenten worden de Europese cultuursteden Amsterdam, Antwerpen, Londen, Leipzig, Wenen, Parijs, en Rome in het Oude Stadhuis van Tholen met elkaar verbonden.
Tijdens Open Monumentendag zal Jan de Viet de instrumenten die staan opgesteld in de Raadzaal van het Oude Stadhuis, op de eerste verdieping, voor belangstellenden demonstreren 's morgens om 11.00 uur en 's middags om 13.30, 14.30, 15.30 en 16.30 uur. Zie eveneens www.keldermansconcerten.nl [l]