Miljoenenboete geëist tegen Shell voor nalatigheid
MOERDIJK - Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vorige week voor de rechtbank in Den Bosch geëist dat Shell een boete krijgt opgelegd van 2,4 miljoen euro. Volgens het OM handelde het chemiebedrijf nalatig, waardoor op 3 juni 2014 een enorme explosie kon plaatsvinden in de fabriek op industrieterrein Moerdijk.
DOOR MONIQUE JANSEN
Op die bewuste avond vond een groot aantal ontploffingen plaats in een lege benzeenreactor van de petrochemische fabriek. De explosies waren tot in de wijde omgeving van Moerdijk te horen en te voelen. Veel mensen belden de hulpdiensten, omdat ze dachten dat er een aardbeving aan de gang was. Dat bleek niet het geval. Na de ontploffingen ontstond een enorme vlammenzee. Het vuur was tot ver in de omtrek te zien. Bij het ongeval vielen twee gewonden.
Grote indruk
De brand maakte veel los in de gemeente Moerdijk. Veel inwoners hadden de ramp met het bedrijf Chemie-Pack in 2011 nog op hun netvlies staan. Bij die brand explodeerden tien tanks met daarin 23.500 liter aan gevaarlijke vloeistoffen. Het bedrijf brandde uiteindelijk tot de grond toe af. Burgemeester Jac Klijs meldde direct na de brand bij Shell dat dit voorval niet is te vergelijken met de situatie bij Chemie-Pack.
Steken laten vallen
Toch concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat Shell Moerdijk belangrijke steken had laten vallen. De explosie gebeurde tijdens het opwarmen van de installatie na een onderhoudsbeurt. Onderhoud is een risicovol proces, waarvoor geregeld een deugdelijke veiligheidsanalyse moet worden uitgevoerd. Shell had het opwarmproces gedurende 35 jaar niet diepgaand onderzocht, ook niet bij het doorvoeren van wijzigingen in de installatie of van grondstoffen. Daardoor had Shell volgens de Onderzoeksraad geen zicht op alle risico's die ontstonden. Daardoor kon een chemische reactie ontstaan die uitliep op extra gasvorming en drukopbouw in de installatie. De druk liep zo hoog op dat de situatie onbeheersbaar werd en een explosie volgde.
Oog van de naald
Het OM eist de maximaal mogelijke boete van 2,4 miljoen euro, omdat Shell er niet alles aan zou hebben gedaan om de explosie te voorkomen. Daardoor liepen werknemers en omwonenden groot gevaar. Volgens de officier van justitie zijn deze mensen door het 'oog van de naald' gekropen. Daarnaast wil het OM dat de chemiereus ook nog een boete van 250.000 euro krijgt voor een lekkage van het giftige gas ethyleenoxide. Dit lek duurde vanaf november 2015 twee maanden, voordat reparatie volgde. Een klep bleek niet goed te zijn afgesloten.
Voorkomen
Directeur Richard Zwinkels van Shell vertelde de rechter dat de incidenten voorkomen hadden moeten worden. Wel gaf hij aan daar alles aan te doen. Daarom was hij het niet eens met alle strafrechtelijke verwijten. De explosie gebeurde volgens hem onverwacht.[l]