Janny de Heer werkt aan zesde boek over koloniaal verleden
KAPELLE - Janny de Heer uit Kapelle werd jaren geleden gegrepen door de geschiedenis van de slavernij in Suriname en op de Antillen. Daardoor heeft ze inmiddels meerdere boeken over het kolonialisme op haar naam staan. Haar zesde manuscript gaat binnenkort naar de uitgever.
DOOR PETER URBANUS
De Heers interesse in deze geschiedenis ontstond toen ze op Curaçao woonde. Haar echtgenoot werkte bij de marine, waardoor het echtpaar vele jaren in het buitenland doorbracht. Daar ontstonden een sterke liefde voor Suriname en de Antillen en een grote interesse voor het koloniale verleden, vertelt ze. Ze heeft echter geen familie of roots in Suriname. Waar de interesse vandaan komt, kan ze niet verklaren.
De boeken van de Kapelse zijn gebaseerd op waargebeurde feiten en historische personages. Daarvoor deed De Heer veel research. "Er is nog enorm veel te vinden in de archieven. Hoeveel rum of tabak de slaven kregen, welke straffen er voor vergrijpen werden uitgedeeld", vertelt ze.
Absurditeit
Eerder debuteerde de auteur met drie verhalen onder de titel 'Landskinderen van Curaçao'. Andere werken van haar hand zijn 'Hey Buddy', 'De Barones' en 'Buitenbeentjes'. Overeenkomst in haar boeken is de grote interesse in het koloniale verleden. De schrijfster is gegrepen door de absurditeit van maatschappelijke omstandigheden waarin mensen meegesleurd worden in situaties waar ze niet zelf om hebben gevraagd. Een zesde boek verschijnt komend najaar. Ook hiervoor verdiepte ze zich in het koloniale verleden van Nederland.
Presentaties
Het onderwerp van De Heers boeken blijft actueel. Zo geeft ze nog geregeld presentaties in boekwinkels en bibliotheken aan de hand van ‘Gentleman in slavernij’, dat in 2013 verscheen. De hoofdpersoon hierin is de jonge Duitse immigrant Johann Dieterich Horst. Het verhaal speelt rond 1827 en is gebaseerd op waargebeurde feiten. Horst maakte de laatste vier decennia voor de afschaffing van de slavernij mee. Hij zelf was van gegoede komaf en klom op tot directeur, maar hij was wel begaan met slaven. Horst kreeg een kind bij een slavin. Hij hoorde daar pas later van en kocht zijn zoon vrij. De moeder bleef echter slavin. “Dat kon niet anders in die tijd”, vertelt De Heer. “Het was een maatschappij met goede en slechte mensen, goede en slechte plantage-eigenaars.”
Opstanden
In die tijd laaiden telkens weer geruchten op dat de afschaffing van de slavernij aanstaande was. Nederland schafte de slavernij als een van de laatste Europese landen af, lang na Groot-Brittannië en Frankrijk. “Ik leg ook uit waardoor het zo lang heeft geduurd.” Gewelddadige opstanden kwamen voor. Het antwoord van de koloniale overheid was de inzet van militairen. Zij moesten de plantages beschermen en gingen achter ontsnapte slaven aan.
Meer nog dan van opstanden met geweld was er in Horsts tijd sprake van een andere vorm van verzet, zoals het vasthouden aan verkregen rechten en telkens een stukje meer vrijheid opeisen. ‘Gentleman in slavernij’ is een geschiedenis over het koloniale Suriname in de negentiende eeuw, een tijd van grote veranderingen in de verhoudingen tussen de bevolkingsgroepen. De roman is meeslepend, omdat het boek vertelt over hoe het dagelijks leven op en om de plantages werkelijk was. De Heer ontrafelde daarbij de familiegeheimen die rond Johann Dieterich Horst zijn ontstaan, tot aan zijn dood op 72-jarige leeftijd.[l]