'De tijd heeft de wonden niet geheeld'
KAPELLE - Schrijfster Janny de Heer uit Kapelle brengt een nieuw boek uit, getiteld Het geheime wapen. Evenals in haar eerdere titels speelt het koloniale verleden hierin een hoofdrol. Via de hoofdpersoon komt dat verleden weer tot leven.
DOOR PETER URBANUS
Door het levensverhaal van hoofdpersonen Cas en Elvira in ‘Het geheime wapen’ kronkelt het Nederlands koloniale verleden. Tot aan het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog waren Nederland, Nederlands Indië en Suriname zo met elkaar verweven dat het heel gewoon was om bijvoorbeeld wekenlang te varen op oceaanstomers voor een familiebezoek. Voor velen was dit een tijd van voorspoed en onbezorgdheid, maar uiteindelijk vormen oorlog en armoede het lot van de generaties geboren tijdens de beginjaren van de vorige eeuw.
Plichtsbetrachting
De roman begint en eindigt in Suriname. De jonge Cas groeit op in een welgestelde familie, maar na het overlijden van zijn vader kiest hij voor een militaire carrière. Zijn familie is hier fel op tegen. Na een aantal teleurstellingen begint Cas onderaan de ladder in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL). Gehoorzaamheid en plichtsbetrachting staan bij hem hoog in het vaandel. Dit breekt hem op tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië (de Bersiap), als hij tegenover collega’s van weleer komt te staan.
Om bij te komen van de oorlogsellende wordt Cas met ziekteverlof naar Suriname gestuurd. Zo is hij op de juiste plaats wanneer het KNIL wordt opgeheven en zijn verzoek om bij de TRIS te mogen dienen wordt ingewilligd. Na loodzware jaren lijkt hij het levensgeluk met zijn gezin te hebben teruggevonden op zijn geboortegrond, maar het lot beslist anders.
Wonden
In de levensloop van hoofdpersoon Cas komt een rijke historie, maar ook een heftige geschiedenis tot leven. Hoewel het een fictief verhaal is, wordt in het laatste hoofdstuk een waargebeurd ongeluk tijdens een oefening met een antitankmijn beschreven. Voor haar onderzoek bezocht Janny de Heer begin dit jaar het TRIS-museum in Zwijndrecht. Het is een particulier museum, opgericht door een oud-militair. De TRIS - Troepenmacht in Suriname - bestond van 1868 tot 1975.
'De namen moeten genoemd blijven'
“Mijn onderzoek en de grondgedachte van het TRIS-museum sluiten naadloos op elkaar aan”, vertelt De Heer. “De tijd heeft de wonden van rouw van nabestaanden en kameraden niet geheeld. De namen van de Nederlandse en Surinaamse militairen die in Suriname het leven hebben gelaten, moeten genoemd blijven.”
Monument
Op 27 november 2018 werd in Suriname het TRIS-monument ter nagedachtenis aan alle tot 1975 omgekomen TRIS-mannen onthuld in Paramaribo. De herinnering aan deze militairen wordt levendig gehouden op historische grond, daar waar de Troepenmacht in Suriname was gegrondvest. De beste plek in Nederland om haar roman te presenteren is daarom voor De Heer het TRIS-museum in Zwijndrecht.
Presentatie
Het geheime wapen verschijnt bij uitgeverij In de Knipscheer. Het boek wordt 8 september gepresenteerd in het Podium Mozaïek in Amsterdam. Op 29 september vindt de officiële presentatie plaats in het TRIS-museum in Zwijndrecht. Janny de Heer is 18 oktober te gast in boekhandel De Koperen Tuin in Goes en op een nog nader te bepalen datum in november in boekhandel Lectori in Kapelle.[l]