Opsluiten die dochter
Het moet een veelbesproken zaak zijn geweest in Middelburg. Niet alledaags, ook niet in 1849. Apotheker Adriaan Eybaard werd beschuldigd van ‘wederrechtelijke opsluiting van zijn dochter’. Om welke van zijn twee dochters het ging, weten we niet: zowel Maria als Marta Gerardina waren nog ongetrouwd en woonden nog thuis. Maar, ze waren allebei rond de dertig en dus meerderjarig. Vader Eybaard kon dus zorgen hebben over zijn dochters, hij mocht ze niet in hun bewegingsvrijheid beperken. Was hij misschien bang voor contact met de jongens van het burgerweeshuis, waarvan hij de apotheker was? Was de dochter in kwestie een losbol? We weten het niet, maar we weten wel wat Eybaard deed: hij deed elke avond een grendel op de deur van de trap naar haar slaapkamer, die hij ’s ochtends weer opende. Dat had hij al vijf jaar gedaan, gaf hij toe op de rechtszitting. Overdag mocht de dochter echter gaan en staan waar ze wilde. Dochterlief had dat anders ervaren: pa Eybaard had haar overdag voortdurend in het oog laten houden en ‘aanhoudend zedelijken dwang’ op haar uitgeoefend. Was het dus overbezorgdheid die leidde tot een gevoel van opgesloten zitten bij de dochter? In elk geval diende ze een aanklacht in: vader zou haar in bewaring hebben gehouden tegenin haar wil. De rechter eiste een gevangenisstraf van ten hoogste twintig jaar.
Vermoedelijk kostte het de verdediging niet veel moeite om de apotheker vrij te pleiten: het was duidelijk dat hij zijn dochter alleen maar ’s avonds en ’s nachts had opgesloten. Ze was steeds vrijwillig naar haar kamer teruggegaan. Eybaard werd van rechtsvervolging ontslagen en op 5 januari 1850 in vrijheid gesteld. Maar misschien had zijn goede naam toch onder de kwestie geleden: in hetzelfde jaar beëindigde hij, 59 jaar oud, het apothekerschap voor het burgerweeshuis, een functie die hij al vanaf 1819 uitoefende. Beide dochters, dus ook de ‘opgeslotene’, verlieten het ouderlijk huis. Maria trouwde in april 1851 met een winkelier. Marta Gerardina vertrok in 1852 als huishoudster naar Kapelle, waar ze vier jaar later ook trouwde. Zou vader Eybaard op de bruiloft zijn geweest?
Meer over de auteur van deze column weten? Kijk op www.janzwemerschrijft.nl.