Vlissingen staat stil bij struikelstenen
VLISSINGEN - Op vier locaties in de Vlissingse binnenstad herinneren struikelstenen sinds donderdagmiddag aan de Joden die hier woonden en in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.
DOOR BRITTA JANSSEN
Enkele tientallen mensen, onder wie nabestaanden van de geëerde burgers, zagen donderdag hoe de zes keien met messing plaatjes in het trottoir gelegd zijn.
Namen
Twee struikelstenen in de Lepelstraat, ter hoogte van huisnummer 7, eren Barend Bouman en zijn echtgenote Liza Noach. Het steentje bij de Nieuwendijk 10 draagt de naam van Jacob Cracau. Even verderop, ter hoogte van Nieuwendijk 54-60 liggen twee struikelstenen voor Hendrika Glazer-van der Sluis en haar dochter Mina Helena Salomé Glazer. Ter herinnering aan Jacob Willem Lourier is er een steen gelegd bij Walstraat 2.
Bouman
De Stichting Struikelstenen Zeeland verzorgt de plaatsingen. Katie Heyning van de stichting vertelde bij de stenen over de Joodse mensen die ze eren. "De steen ligt hier precies tussen de drie panden die Barend Bouman bezat", zei ze in de Lepelstraat. Bouman begon in 1918 een zaak in manufacturen en hier kwamen later meerdere vestigingen bij. "Huizen van ongeregelde goederen, dat was een mooie benaming die ik over de winkels tegenkwam. De zaken van Bouman hadden een goede naam. Ze verkochten waar van kwaliteit en ook hun mooie etalages werden geprezen."
Afgebroken
Bij de struikelstenen zijn bloemen en kiezelstenen gelegd. Chawwa Wijnberg, voormalig stadsdichter van Middelburg, droeg een gedicht voor en Aryeh Herz las in het Hebreeuws een psalm voor. De Vlissingse burgemeester Bas van den Tillaar was ook aanwezig bij de plaatsingen en sprak de aanwezigen toe. "Deze struikelstenen herinneren aan onze Joodse mede-burgers die hier woonden, werkten en speelden. Het waren gewone, hardwerkende mensen, wiens leven plots werd afgebroken. Daarbij moeten we blijven stilstaan. Dat kunnen we letterlijk bij deze struikelstenen."
'Huizen van
ongeregelde goederen'
Stichting Struikelstenen Zeeland zet zich in om weggevoerde en omgebrachte Joden uit de provincie te herdenken. Onder meer in Middelburg liggen al struikelstenen. Donderdag zijn er ook in Goes steentjes geplaatst. Met de hulp van de Zeeuwse archiefdiensten zoekt de stichting naar het laatste Zeeuwse woonadres van de Joodse mensen.
Meer
De struikelstenen worden gemaakt in Duitsland, in het atelier van kunstenaar Gunter Demnig. Hij nam ook het initiatief voor het eerbetoon. Sinds 1994 zijn verspreid over verschillende landen in ongeveer duizend Europese steden en dorpen meer dan 70.000 struikelsteentjes geplaatst. In Nederland is de eerste struikelsteen in november 2007 in Borne gelegd.
'Volgend voorjaar
hopelijk weer
tien steentjes'
Op elke steen is in het messing plaatje de naam, het geboortejaar en de plaats en datum van overlijden te lezen. In totaal komen er 29 steentjes in Vlissingen, op twaalf adressen, laat Marianne Gossije van Stichting Struikelstenen Zeeland weten. Er komen er op een later moment nog 23 op acht adressen bij. "We hebben de overige steentjes besteld in Duitsland, maar daar is het zo druk met bestellingen dat we ze waarschijnlijk pas volgend jaar krijgen. We hopen er in het voorjaar zo'n tien te kunnen plaatsen in Vlissingen, en dan ook twee steentjes in Veere."
Meer informatie
Om de herdenkingssteentjes te kunnen plaatsen werft Stichting Struikelstenen Zeeland fondsen bij de Zeeuwse gemeenten, provincie Zeeland, diverse lokale en landelijke culturele fondsen en bij particulieren. Kijk voor meer informatie over de stichting op
www.struikelstenenzeeland.nl.[l]
