Indische Nederlanders aan het woord in een boek
THOLEN - Op 15 augustus 2020 is het exact 75 jaar geleden dat er voor het Koninkrijk der Nederlanden een officieel einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Op die datum verschijnt tevens het boek De Verzwegen Oorlog – ‘Houten slippers en bamboe roentjings’. Dat boek is in opdracht van de West-Brabantse zorginstelling tanteLouise vervaardigd door Willem Jongeneelen (auteur) en Sjoerd van den Boom (beeldend kunstenaar). Het boek wordt landelijk verspreid.
Het project is voortgekomen uit de aandacht voor cultuurspecifieke zorg van die zorginstelling. Daar is ook de Indische woning in hun Residentie Moermont in Bergen op Zoom, de woonplek van een deel van de in het boek geportretteerde personen, een fraai voorbeeld van. De Verzwegen Oorlog is in eerste instantie bedoeld als eerbetoon van tanteLouise aan de Indische gemeenschap in West-Brabant. Het oudere deel daarvan bezit een gezamenlijke achtergrond. Als jonge kinderen of tieners zijn zij destijds per boot naar Nederland gekomen.
In het boek draait het om herinneringen van gewone mensen die door het vertellen van wat hun overkomen is juist heel bijzonder zijn. Verhalen van ooggetuigen die bewaard en doorverteld moeten worden. Niet alleen aan hun nageslacht, maar evenzeer aan de vele Nederlanders die nauwelijks weet hebben van wat zij tussen grofweg 1942 en 1950 hebben meegemaakt in dat verre, tropische Nederlands-Indië.
De verhalen geven een gevarieerd beeld van het verdriet, de ellende, de honger, de onmacht en het lijden van deze overlevenden. Maar ook van hun hoop, levensdrift, moed en zelfs van de gelukkige en vrolijke momenten. Het opvallendst is de saamhorigheid die de Indisch-Nederlandse gemeenschap tot op de dag van vandaag vertoont. Wie dacht dat ze hier in Nederland altijd met open armen werden ontvangen, die heeft het mis. De Indische gemeenschap lag ook hier vaak verbaal onder vuur.
Ze mochten van thuis uit vaak niet over hun oorlogservaringen en als kind opgedane trauma’s praten. Ze moesten zich zo snel mogelijk aanpassen aan de Nederlandse samenleving en vooral niet te veel opvallen. Dat laatste viel niet altijd mee. Vooral niet als ze op straat voor alles en nog wat uitgemaakt werden. Ze werden ‘blauwen’ genoemd en kregen de kreet ‘pinda pinda, lekka lekka’ naar het hoofd geslingerd.
Toch lukte het al die Indische Nederlanders om een nieuw leven op te bouwen in Nederland. Velen probeerden het verleden lang te laten rusten. Nu wordt het volgens een aantal van hen hoog tijd om hun verhaal wel te vertellen, hoe moeilijk dat voor veel Indische mensen nog altijd is, ook onderling. De personen in dit boek vinden het noodzakelijk hun levensverhalen, inclusief schrijnende kampervaringen, toch te delen. Juist nu, omdat dat nu nog kan.
Het boek is vanaf 17 augustus verkrijgbaar bij de boekhandels of te bestellen (ISBN: 978-90-9033366-3).[n]