'De film gaat over hoe een individu op kan gaan in de massa'
THOLEN - Wekelijks belicht filmliefhebber Frank Spreuwenberg een film die in DE bioscopen draait. Deze week Berlin Alexanderplatz.
Berlin Alexanderplatz is een wereldberoemd boek uit 1929. De schrijver, Alfred Döblin, laat in het Berlijn van tussen de wereldoorlogen zijn hoofdpersoon Franz Biederkopf, net uit de gevangenis, vertellen dat hij een goed mens wil zijn. Maar hij loopt als een vreemde door Berlijn. In 1980 heeft Rainer Werner Fassbinder het boek verfilmd. Nu heeft Burhan Qurbani, een Duitse regisseur van Afghaanse komaf, zich aan het boek gewaagd. Dat is dapper want de verfilming van Fassbinder werd hoog geprezen.
De witte verschoppeling Franz Biederkopf heeft bij regisseur Qurbani plaats gemaakt voor de zwarte vluchteling Francis uit West Afrika. Francis wil geen vluchteling worden genoemd, hoewel hij dat wel is, maar immigrant of nieuwkomer. Dat raakt de kern van het verhaal, want net als Franz Biederkopf wil Francis een goed mens worden, veilig wonen met vrouw en kind, kortom: een beter leven. Zonder paspoort leeft hij in de schaduw van de razende stad. Racisme en uitbuiting zijn dagelijkse kost. Reinhold is een rat die drugsverkopers werft onder illegalen. Drugshandel is de moderne versie van de criminele zaakjes waarvoor Biederkopf op pad werd gestuurd. Door de focus te verleggen van een witte kruimeldief (Franz Biederkopf) naar de zwarte drugsverkoper (Francis) wint het verhaal aan actualiteit. Maar de vraag blijft na bijna honderd jaar hetzelfde: heb je (nog) een kans een goed mens te worden, als je wordt uitgekotst door de maatschappij? De film laat het slechte pad zien dat een illegale immigrant langzaam maar zeker wordt opgeduwd, een neerwaartse spiraal. Dat geeft een ongemakkelijk gevoel, want je blijft hopen dat het met de sympathieke Francis de goede kant op gaat. Het centrale thema – hoe een individu opgaat in de massa en daarbij zijn identiteit verliest – blijft in Berlin Alexanderplatz op indrukwekkende overeind.
Dit is wat je moet weten over deze film:
- Het boek Berlin Alexzanderplatz werd door de nazi’s verboden en maakte deel uit van de boekverbrandingen door de nazi’s in 1933.
- Regisseur Burhan Qurbani (1980) werd in Duitsland geboren. Zijn ouders zijn Afghanistan ontvlucht bij de invasie van hun land door de Sovjet Unie in december 1979.