Waar en wanneer in de evolutie kwam de koekoek tot het kloeke besluit om voortaan de godganse dag ‘koekoek’ te gaan roepen, in plaats van te zingen zoals zijn gevederde collega’s? Welk effect had hij op het oog?


In een van mijn favoriete radioprogramma’s, Vroege Vogels op zondagochtend, worden altijd creatieve pogingen gedaan dit soort gedragingen te verklaren. Dat is lachen. Zo hoorde ik een kenner de drie verschillende riedeltjes van de zanglijster uitleggen. Het beestje zou telkens een ander vrouwtje aanroepen. Hij hoorde er zelfs namen in: Anna, Anna, Anna! En meteen daarna: Chantal, Chantal, Chantal! Volgens deze vogelaar bestaat jaloezie dus niet onder vogels, hetgeen ik waag te betwijfelen. Sportverslaggever Sierd de Vos roept ‘Koekoek!’ bij een bijzonder wedstrijdmoment, bijvoorbeeld een onnavolgbare passeerbeweging van Messie of Verstappen. Een uiting van ultieme bewondering, dus. Ook dat kan voor de koekoek niet opgaan. Een vos en een vogel gaan sowieso niet best samen. Hoe dan ook, kennelijk is de koekoek geslaagd in zijn opzet, want hij is er nog steeds. Zijn roep blijft voorlopig een mysterie. Wat dat betreft zijn ornithologen net economen. Die kunnen beursschommelingen achteraf prachtig uitleggen, maar leerzame conclusies trekken: ho maar. Slechts een handjevol durft zelf in aandelen te handelen. We zullen het moeten doen met het gezegde dat elk vogeltje zingt zoals het gebekt is. Spreekwoordelijk is de koekoek geen intelligente vogel, waarschijnlijk wegens zijn eenvoudig vocabulaire, maar daar kun je dus toch nog een heel eind mee komen. Het is wel een rare vogel die zijn eieren en opvoedtaken in andermans nest legt.

Ook onder mensen heb je zulke vreemde vogels! Neem Donald Trump, de grootste koekoek ter wereld. Het is nog steeds een raadsel wat hij roeptoetert en welk doel hij daarmee voor ogen heeft. Amerikanen vinden het prachtig. Zij danken zelfs deze koekoek.