Meer dan ooit herdenken vanuit het hart
KAPELLE/KRUININGEN - Samenkomsten voor Dodenherdenking waren dit jaar, 75 jaar na de Bevrijding van de Tweede Wereldoorlog, niet mogelijk door het coronavirus. In dit jubileumjaar voor 75 jaar vrijheid komt dat extra hard aan. Wel konden inwoners bloemen leggen bij oorlogsmonumenten en thuis gedenken, met kaarsen, de vlag halfstok en twee minuten stilte.
DOOR BRITTA JANSSEN
Burgemeester José van Egmond van de gemeente Reimerswaal en waarnemend burgemeester Fons Naterop van de gemeente Kapelle hielden vorige week maandag (4 mei) toespraken in een nagenoeg lege kerk. Van Egmond deed dit in de Johanneskerk in Kruiningen en Naterop in de Hervormde kerk in Kapelle. Deze diensten konden de inwoners online volgen.
Namen
Er waren meer manieren waarop inwoners hun betrokkenheid konden tonen. Mensen waren twee minuten stil en hingen de vlag halfstok. In de gemeente Kapelle konden inwoners maandag 4 mei de hele dag bloemen leggen bij het oorlogsmonument in de kerktuin van de Hervormde kerk in Kapelle. ‘s Avonds legde waarnemend burgemeester Naterop hier samen met voorzitter Corrie Mol van het Vier Mei Comité een krans. Daarvoor had Mol de namen van de slachtoffers voorgedragen in de kerk.
Zorgen
‘Wie had drie maanden geleden kunnen vermoeden dat we zonder publiek, 75 jaar na dato, zouden herdenken’, zei Naterop in zijn toespraak. ‘De komende maanden geen evenementen, geen Franse herdenking.’ Bij veel ouderen die de oorlog meemaakten, komen volgens Naterop juist nu verhalen los. In de oorlog waren er zorgen over ziektes en de dood en die zijn er nu ook, zei de waarnemer.
'Nooit mogen we
onverschillig worden'
‘We herdenken vandaag de levens die de Tweede Wereldoorlog heeft gekost. We herdenken ook hen die ons ontvallen zijn in latere oorlogen. En het is ook het moment om stil te staan bij de coronaslachtoffers.’
Wrang
Naterop noemde 4 mei hét moment voor bezinning. ‘Stilstaan bij het verleden waarin onze ouders en voorouders vijf jaar lang ook een enorme drang hadden naar het verleden, maar vooral naar een bloeiende toekomst.’ In deze ‘bizarre tijd’, zoals Naterop het noemde, ziet hij ook mooie dingen gebeuren. Mensen hebben meer aandacht voor elkaar. ‘Vragen aan elkaar hoe het gaat, zijn ontroerd als zorgverleners zich tomeloos inzetten voor de medemens. Het is wrang, maar misschien leren de lessen uit het verleden wel dat de sociale antennes van de mens weer nieuwe frequenties moeten krijgen, waarin omzien naar elkaar weer diepere betekenis krijgt. Iets wat we aan het kwijtraken waren.’
Vergeten
In haar toespraak refereerde burgemeester Van Egmond onder meer aan de Slag om de Schelde, in het najaar van 1944. ‘Ook wel de Vergeten Slag om de Schelde genoemd’, vertelde ze. Deze grote militaire operatie bleef jarenlang onderbelicht. Het jubileumjaar zette de Slag om de Schelde in de schijnwerpers, met onder meer een uitgebreid boekwerk en film.
Gedicht
Beide burgemeesters haalden het gedicht ‘Vrede' van Leo Vromans aan: ‘Kom vanavond met verhalen, hoe de oorlog is verdwenen, en herhaal ze honderd malen, alle malen zal ik wenen’. ‘Het oorlogsgeweld liet ook in onze dorpen haar sporen na’, sprak Van Egmond. ‘We leven nu 75 jaar na de bevrijding. We herdenken, opdat wij nooit onverschillig mogen worden. Omdat de hoge prijs van onze vrijheden is betaald met ontelbare offers die werden en worden gebracht. Voor de vrede die wij kregen en die wij mogen delen. Laten we er zuinig op zijn.’[l]