Matthias Hoekman maakt korte film over Slag om de Schelde: 'Grit'
'Men moet er drie dagen later nog steeds over praten'
MIDDELBURG - Hoe vang je de Slag om de Schelde in een minuut of vijftien? Het klinkt haast onmogelijk, maar toch is dat wat Matthias Hoekman doet in zijn film ‘Grit’. De Middelburgse regisseur deed mee aan een filmproject van Stichting Filmalot. Hij werd met vier anderen gekozen uit 45 inzendingen en mag zijn script nu tot leven laten komen.
DOOR DANIËL WISSEL
In het kader van 75 jaar Slag om de Schelde en het herdenken van deze historische bevrijdingsoperatie uit 1944 werd het project van Filmalot opgezet. De slag draaide om het ontzetten van de Schelde en had grote gevolgen voor de inwoners van Zeeland. Regisseurs en filmmakers kregen de kans om hun script in te leveren en te pitchen. Een van hen was Matthias Hoekman, al had het weinig gescheeld of hij had niet eens meegedaan. "Een oorlogsfilm is eigenlijk niks voor mij, dacht ik. Die verhalen zijn toch al bekend, wat moet je dan vertellen?" Dat bleek een misvatting. "Ik ging op onderzoek uit en kwam ik steeds weer nieuwe en onbekende verhalen tegen. Ze worden nu pas ontdekt of mensen durven er pas nu over te praten. Toen vroeg ik mezelf vooral af welk verhaal ik moest kiezen."
Fictief
De 34-jarige regisseur ging er eens goed voor zitten. "Wat is typisch voor de Slag om de Schelde? Toen moest ik meteen denken aan Westkapelle en het onder water zetten van dat gebied." Familie van zijn moeder kwam uit Westkapelle. Zo kwam hij op het idee van het samenstellen van een fictief gezin. "De moeder en hoofdpersoon van de film symboliseren de familie van mijn moeder, de vader is gebaseerd op Wouter Damen. Hij werd gevangen genomen in de straat waar ik nu woon. Het dochtertje is het halfzusje van mijn opa. Zij overleed tijdens een bombardement."
In zijn film zien we veel door de ogen van de hoofdpersoon. Ze ligt onder het puin van Molen de Roos in Westkapelle. Die molen werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog gebombardeerd, vandaar de titel ‘Grit’, Engels voor gruis en verwijzend naar het puin. Door middel van flashbacks wordt de kijker meegenomen door haar leven van voor en tijdens de oorlog. Over het gevoel wat hij over wil brengen bestaat geen twijfel. "In een oorlog sta je altijd onder spanning. Ik wil de kijker het gevoel geven dat hij of zij echt in een oorlogssituatie zit. Onder het puin, terwijl het water stijgt, dat moet enorm beklemmend en benauwend zijn."
Herkenning
Inmiddels zijn de eerste drie draaidagen in een voormalig schoolgebouw aan de Sir Winston Churchilllaan in Middelburg achter de rug. In maart volgen er bij natuurgebied Oranjezon nog drie. Een tijdrovend proces, maar Hoekman geniet er met volle teugen van. "Je bent afhankelijk van mensen. Je moet elkaar een beetje lief hebben en willen helpen, precies wat er in de oorlog niet gebeurde." Een man of 25 werkt mee aan de film. Hij benaderde zelf de acteurs. Daarmee strikte hij onder andere Astrid van Eck. Vanuit het project wordt hij begeleid door Erik de Bruyn. "Dat is te gek. Ik ben best eigengereid en weet wat ik wil, maar stiekem leer ik toch veel van ze."
Zelf hoopt hij ook te groeien tijdens het proces, maar de film moet vooral voor herkenning zorgen. Uiteindelijk moet alles op 1 mei bij elkaar komen en wordt de film voor het eerst vertoond in het Bevrijdingsmuseum Zeeland. Hij en zijn team hebben er dan een jaar aan gewerkt. "Het moet niet zomaar een oorlogsfilmpje zijn. Men moet er drie dagen later nog steeds over praten en de nabestaanden moeten zich gerespecteerd voelen." [l]