Dag en nacht kanongedruis
De Oostenrijkse Successieoorlog, vanaf 1740 in Europa uitgevochten tussen twee groepen bondgenoten, had voor de inwoners van Walcheren min of meer hetzelfde verloop als het rampjaar 1672, de Franse inval van 1793 en de Eerste Wereldoorlog: ze ging rakelings voorbij. Er heerste angst, vluchtelingen arriveerden, geschut was te horen, maar de Zeeuwse eilanden ontsnapten.
Frankrijk, langdurig de grote tegenstander van onze Republiek, behoorde tot het andere kamp en viel vanuit veroverd België op 17 april 1747 Staats-Vlaanderen binnen. “Men is hier in de uyterste consternatie,”, werd vanuit Middelburg bericht.
De volgende dag arriveerde ‘een vaertuyg van Sluys, opgepropt van volk dat herwaerds vlugt’. Enkele dagen later hoorde men ‘dag en nagt het gedruys van ‘t kanon’ en meer dan een week bleef ‘het vlugten uyt het Land van Cadsand … noch aanhouden, zodat het met geen drooge oogen alhier aan te zien is’. Bij de verovering van Sluis, op 24 april, was het ‘donderen van ’t canon … ysselijk om te hooren’. Tijdens de verovering van het fort Philippine, begin mei, werd ‘weerszyden een zo heevig vuur gemaekt dat de vensters en glaese raemen in onze huyzen alhier daervan geschud en gebeefd hebben’.
Meteen al werd begonnen ‘alle bequame scheepen te wapenen’ en kwamen er troepen naar Midden-Zeeland. “De vaerdigheid en spoed, die gemaakt word, om zig in staat van defensie te stellen, is verwonderlijk. Een Oost-Indies Comp. Schip, dat zeylree lag, wierd in korten tijd in een oorlogsschip veranderd.”
Een geruststelling was het arriveren van zes oorlogsschepen van bondgenoot Engeland – even aangezien voor een Franse vloot – dat later ook 5000 man in transportschepen liet aanrukken. Eind april lagen er al 30.000 militairen in Zeeland. Men wist niet dat de Fransen slechts op het beheersen van de Westerschelde uit waren en na Staats-Vlaanderen alleen nog Bergen op Zoom wilden veroveren.
Zomer
Het beleg van die stad duurde de hele zomer. Middelburgers, aangemoedigd door berichten van Bergenaars dat hun stad zou standhouden, gingen ‘daaglyks na den kant van Bergen op Zoom om het Beleg te zien’. Bergen viel echter in september in Franse handen. Ruim een jaar later moest Frankrijk, financieel uitgeput, tenslotte bakzeil halen en vrede sluiten.[n]