Cultuurhistoricus Wim van der Veeken
Cultuurhistoricus Wim van der Veeken

De oorsprong van Vastelaovond

BREDA - Cultuurhistoricus Wim van der Veeken geeft op zaterdag 15 februari in Het Gele Huis, Haagsemarkt 34 in Princenhage, een lezing over de hele geschiedenis van Carnaval. De lezing begint om 15.00 uur.

Het motto van de lezing is de oude spreuk “Brabantia cohors hilarescit quando senescit” (Hoe ouder een Brabander hoe vrolijker) oftewel Agge mar leut et. Wim van der Veeken is carnavalshistoricus en taalkundige met vooral een voorliefde voor de Middelnederlandse 16e en 17e eeuwse literatuur.

Lentefeesten
Al eeuwen lang is Vastelaovond-Vastenavond ofwel Carnaval een van de feesten dat in groot Breda uitbundig wordt gevierd. De oorsprong ligt in de lentefeesten met nadruk op de vruchtbaarheid. In het gebied wat nu Princenhage heet, werd al een lentefeest gehouden in de Germaanse tijd. Van een nederzetting Breda was toen nog geen sprake.

Narrengezelschappen
Nadat de toenmalige christelijke kerk Vastelaovond had verankerd in Vastenavond, ontstaan de narrengezelschappen met mommerijen, gilden van de Blauwe Schuyten en middeleeuwse drankuitspattingen. De overheid komt in het geweer, maar moet bakzeil halen.

Straatcarnaval
In de Franse tijd is het middeleeuwse straatcarnaval een stille dood gestorven. Vanaf de oprichting van het moderne Carnaval in Keulen in 1823 begint ook Zuid-Nederland weer zin te krijgen in het feest der feesten. Rond 1860 ontstaan weer de eerste activiteiten en optochten in Breda, die in 1936 uitmonden in een vereniging die thans als Stichting Kielegat te boek staat.

Creatieve explosie
Na de 2e wereldoorlog volgen diverse randgemeenten het voorbeeld, zodat Groot Breda een aantal prinsen heeft en zelfs een baron. Gezellig samen zijn met muziek, drank en lekker eten en, als het enigszins kan, optochten kijken die het publiek enthousiasmeren. Een ongekende creatieve explosie van omkeringen en vooral humor. Verder wil de Carnavalvierende gemeenschap zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid, een paar dagen je echte masker opzetten of juist het dagelijks masker afzetten. [l]