Dio Rovers poseert. FOTO JOHAN VAN GURP
Dio Rovers poseert. FOTO JOHAN VAN GURP Foto: Johan van Gurp

Kop: Dio Roovers - 1916 - virtuoos schepper van Bredaas kunstklimaat
Chapeau: 'Meester in de kunst op alle wapens'

BREDA - Whaaam! Wat een bezieling en power zijn tekeningen in houtskool waarmee hij de kracht van de karakters met zwart krijt op papier van Bredanaars zoalsWetzelaar (apotheker), Holthuis, architect Mol, Jan van van Lint uitdrukt.

DOOR RINIE MAAS

Bij het portret van hemzelf lijkt er nog een schepje bovenop te gaan. De niet te binden man,in coltrui met zijn scherp observerend gezicht is de Dio die ik me altijd heb voorgesteld en nu ons onder ogen komt in de biografie van Kees Schoenmakers over hem; Dio de ambachtsman, de altijd menselijke mobilisator van talent en de pionier van de kunst, vastgelegd door genoemd schrijver.

Veelluik

Niet vergeten! Kunstenaar maar ook mens onder de mensen. Die op een feestje met Niels Steenbergen Vlaams klapt als Charelke Dop van Ernest Claes. De vervaardiger van De Vlucht in krijt op linnen in een veelluiken zijn ontwerptalent dat schittert door de verblindend ogende orgelkast waarop het stadswapen van Breda in de Grote kerk waar hij 40 jaar restaurateur zal zijn.

Trans

De ontwerper van de trans waardoor de bekronende bol van ons mooiste monument nog beter tot uiting komt. Gek genoeg heeft voor al dit werk vooraf Dio Rovers niet één dienstcontract getekend om in vrijheid zijn creaties tot uitdrukking te brengen. "Hij had daarover zelf aan de bel moeten trekken", schrijft Kees Schoenmakers. Maar zijn levensstijl; als kunstenaar zat hem hierbij in de weg". Het een uit het andere; alles uit een. "Ik ben een eendagsvlieg".

Vrijheidsdrang

"Ikleef van de ene dag in de andere en al ben ik 36 jaar aan de kerk verbonden, ik ben geen zakenman – en dat wil ik ook niet zijn – en dat werk heb ik niet".Laten we ook vaststellen dat de man in zijn kunstzinnige vrijheidsdrang niet ten onder is gegaan en tot zijn overlijden is geborgd door de insiders en kenners. Zijn restauraties aan de Grote kerk zijn zo vermaard dat hij tot 1963 deze werkzaamheden kon blijven verrichten tot een bedrag van 6000 gulden per jaar. En dit keer tekende Dio wel een papiertje op logo met zijn naam.

Houtskool

De gedachte over zijn dynamiek met papier en houtskool in handen draag ik niet alleen. De recensenten zagen het meteen. Maar ook Rien van den Brink, leerling van de Vrije school voor Beeldende Kunsten, in 1947 St. Joost achter de St. Joostkapel. "Zijn olieverf gebruikt hij uniek maar overstijgend is hij met houtskool. Dio kon schilderen met houtskool. Het was de techniek bij uitstek waarmee hij verstond datgene uit te drukken wat hem bezielde". We zien deze stijl ook bij de naakten, zowel bij de man als de diverse vrouwen die hij tekent en de werkpaarden op het land met hun gespierde lichamen en evenzeer bij de vissers die hun netten binnenhalen. Het druktziel, erotiek; levensdrift uit.

Ruig

Dio Rovers (Utrecht 1896-Breda 1990)vindt zijn weg met aquarel- en olieverf, pastelkrijt, gouache, inkt, tempera en het lijkt of hij het met de uiterste beheersing in een keer op het linnen smijt. Dat is niet zo. De genoemde recensenten zeggen het goed; "Een meester op alle wapens, bekwaam met palet en penseel, bekwaam lithograaf en restaurateur". De ruige kwast zien zij ook. "Verwonderlijk is Roversvirtuoze techniek, zijn werken met paletmes en ruige kwast. Gepaard aan een grote materiaalkennis. Waarmee hij zowel zeer dun, in aquareltint, als fors met ruige streek, zich weet uit te drukken".

Milieu

Als jong mens zoekend naar de vorm en betekenis en vooral de inhoud van alles wat ons omringt op de kunstacademie in Brussel en Antwerpen. Hij is in dit milieu terechtgekomen om in de tijd van Steenbergen en Strubede grootste te zijn.Zo maakt hij in het begin van de 20ste eeuw kennis met de verminkingen die door de beeldenstorm zijn aangebracht. Maar het komt terug zoals het is geweest.Van zijn hand komen vrij en blijlandschappen, stadsgezichten, stillevens. Hij komt voor een hobbel gevraagd in 1947 oprichter te zijn voor de vrije school voor beeldende kunsten, kunstacademie St. Joost.

Katjang

Maar de stap van een vrije school naar een school die normeert weigert hij te maken.Hij haakt af over de in deze tijd steeds weer opduikende bevoogding, als de kerk, die overal een vinger in depap heeft,op de stijlinvloed wil hebben.Er melden zich dames model te poseren, gekleed of naakt. Een begin om model te worden! Op een dag vraagt Dio zijn dienstbode, mevrouw Vermetten, die voor hem zorgt tot aan zijn dood, om te poseren. Daar moet ze niets van weten. En Dio werkt voort. Hij ontwerpt een aanbouw bij de Katjang aan de Haagdijk een ontwerp dat tot de dag van vandaag de stad verrijkt. [l]

Kees Schoenmakers