Ingrid Tuhusula en vriendin. FOTO STADSARCHIEF
Ingrid Tuhusula en vriendin. FOTO STADSARCHIEF Foto: Stadsarchief Breda

'De Bredanaar foezelt graag'

BREDA - "De Bredanaar foezelt graag". De chef landmeten Dirk van Driel zet een boom op. 35 jaar gepokt en gemazeld. Hoe ging dat jaren 80 bij Openbare Werken.

DOOR RINIE MAAS

Overal zie je de rijdende rechter opduiken over een boom die te dicht bij de buren staat; vermeende recht van overpad. En dat ontaardt in niet voor mogelijk te houden ruzies meestal in gebieden met een overvloed aan ruimte. Men gaat net niet op de vuist dankzij de iedereen voor zich innemende mediator Victor. Ik praat met de oud landmeter van Openbare Werken Dirk van Driel, chef Landmeetkunde. Een vakman. Leuke vent. Enroutinier!

Schamel

Het zijn schriftelijk vastgelegde flashbacks toen Dirk en ondergetekende de gemeente Breda graag op stelten zetten. We gaven een blad uit. Met Hans Snelder, Heleen Simons, Jeannie Sauer, Gerard Scharff en Martin van de Muren (die nooit schreef). Terwijl ik het blad nagenoeg vol schreef. De meest waardevolle bijdrage kregen we van Jan van den Dam, de gemeentesik. We gaven het blad de titel ow-nibus waaraan Gerard van Herpen in de Stad Rond leuke stukjes wijdde. Vooral de naam hekelde hij. Wie verzint zo'n naam voor een personeelsblad? Hij had gelijk. Een omnibus is een eendelig boek waarin enige of alle werken van een schrijver zijn verenigd maar ook een openbaar vervoermiddel voor lokaal en interlokaal verkeer, oorspronkelijk door paarden getrokken, laster autobus. Een blad met een Typische naam. Want wij zaten al dan niet depressief of opgewonden te werken achter een schamel bureautje. Het letterkundig begrip had ik op het oog. Dat werd het niet. Inhoud had het blaadje wel.

Krap

De dienst van Openbare Werkenmaakte onder Ollie Olsthoorn, de opvolger van ir. G. Elich, de nieuwe directeur, een cultuuromslag. De burger werd klant en van gezicht tot gezicht tussen 9.00 uur en 12.00 uur bediend. Dat kon een vergunning zijn voor een pension, een kapvergunning en bij mij een toelichting op een afgekeurd plan; zo'n 1200 per jaar maar….het ging erom antibureaucraat te zijn. En dat lag ons wel. Of we vanuit een te krap pak ineens vrijuit konden ademen. De brouwerij kregen we zover dat ze in de leefomgeving van de Cerestraat hun afschuwelijke silo's lieten inpakken door architect Quist à la Christo. Het liep er in de gang af en aan. Met Nieuwjaar nam vanaf die tijd Jef Deelen de dienst en desnoods de gehele gemeente op de hak à la Freek de Jonge. Het was een creatieve tijd. Ik herinner me Ad Schuurmans en Rian Olejek van de lichtdrukkerij bij wie ik het buurtblaadje inleverde dat ze, zonder er drukte over te maken, 35 keer vermenigvuldigden.

Bokrijk

We maakten, dankzij Theo en Cees, een uitstapje naar Bokrijk, een imitatiestadje. Ik vond het ter plekke vervelend.De dooie steen van de nagebouwde huisjes en kerkjes zeiden mij niets. In de bus was het leuk. De chauffeur gaf me zijn microfoon. En de voorbij glijdende landschappen, huizen en kastelen kon ik ongevraagd becommentariëren. "Hé daor lôpt Robert, de facteur". Allen verbaasd. Ik draaide het raam open, riep zijn naam en hij zwaaide terug.Ik kende hem van Real Roth (Balen) waar ik als amateur voor vijftien gulden en worst in de rust voetbalde. Bokrijk? Ik hield van Berlage, gothiek, barok, van een wit protestants kerkje omrankt door populieren. Maar niet van namaak. Ik heb dat à la Wijdbeens verteld. Je staat ervan versteld hoe je ineen bus (niemand kan eruit!) een autoritaire welstand populair maakt.

Belgisch

Als redacteur van het personeelsblad stel ik Dirk van Driel (21-5-36) de vraag: "Is Nederland kadastraal een 'zooi'. "Het praatje", zegt Dirk, "dat er niet één lijn op een kadastrale kaart correspondeert met de werkelijkheid is, ondanks het beeld dat wij zien van een alsmaar metende rijdende rechter, die wel moet meten om recht te spreken, een fabeltje. Nederlanders zijn een zeer geordend volkje die de perceelgrenzen precies willen bepalen. Bredanaars zijn wat Belgisch. Ze foezelen graag". "Ach weet je", zegt Dirk met 35 jaar dienstverband. "Toen de tijd nog gemoedelijk was ging het wel eens zo van: "Als we nou van jullie voortuin een stukje krijgen dan leggen we voor jullie een verhard pad aan".

Type-kamer

"In Ginneken en Princenhage heeft dat veel gespeeld omdat veel weggetjes zandpad waren". Het interview is veel groter maar dit is toch de essentie. Met een unit van 21.00x18.00 meter werd de sectie landmeetkunde, vier jaar voor het stadskantoor, aan het Wilhelminapark gehuisvest in een prefab bouw over twee lagen. Niet geheel naar de zin van Dirk. "Als jij elders prefab verbiedt dan moet je heel voorzichtig zijn het aan te leggen in je eigen kantoortuin". Een tuin waar de dames van de type-kamer lieten zien zich te kunnen presenteren. [l]