De haven van Bergen op Zoom: een rijk verleden
BERGEN OP ZOOM - Het Havenkwartier is tegenwoordig een rustig stukje Bergen op Zoom, maar hoe anders was dat in het verleden! Sommige oudere Bergenaren weten het zich nog te herinneren: tot aan het Spuihuis lag het vol met schepen, die kwamen laden en lossen in de Bergse haven. In 1964 werd de Theodorushaven geopend en de (getijde)haven gedempt. Daarmee kwam een einde aan zes eeuwen van havenbedrijvigheid zo dicht bij de stad.
In de veertiende en vijftiende eeuw kwam er steeds meer bedrijvigheid in dit gedeelte van de stad, dat toen nog buiten de stadspoorten lag. Er werd zout gewonnen uit de aan de noordkant van de stad gewonnen turf, uit de wortel van de in de omgeving van Bergen op Zoom groeiende meekrap werd de veel gebruikte rode kleurstof gemaakt enz. enz. Ook vestigden de eerste pottenbakkers zich dicht bij de haven. Steeds meer kooplieden op weg naar Antwerpen of op de terugweg van Antwerpen, deden de Bergse haven aan om hier goederen in te slaan of af te leveren. Tijdens de jaarmarkten kwamen er kooplieden vanuit heel Europa naar Bergen op Zoom. En steeds meer kooplieden kwamen ook door het jaar hierheen om handel te drijven. Een aantal vestigde zich binnen de muren. Sommige huis- en straatnamen herinneren hier nog aan. Denk bijvoorbeeld aan huize London of de Engelsestraat. Het is niet moeilijk voor te stellen, dat het havenkwartier in die tijd gebruist moet hebben van activiteiten. En, hoewel de veertiende en vijftiende eeuw als de gouden eeuwen van Bergen op Zoom beschouwd kunnen worden, bleef de haven in de eeuwen erna een belangrijke bron van inkomsten voor de Bergenaren.
Pas laat in de vijftiende eeuw werd het havengebied bij de stad getrokken en werd de Gevangenpoort onderdeel van de stad. De Gevangenpoort is als enige overgebleven van de oorspronkelijk 4 stadspoorten, die toegang gaven tot de stad. Tegenwoordig is het nog steeds een indrukwekkend gebouw, maar oorspronkelijk was er nog een ruim 3 meter hoge voorpoort, die tot aan de overzijde van de Westersingel reikte. U kunt u zich misschien voorstellen, dat je als reiziger, komende vanuit de haven, geïmponeerd werd. Je kwam de stad niet zomaar binnen!
Er valt natuurlijk nog veel meer te vertellen over dit bijzondere stukje van Bergen op Zoom. De Stadsgidsen van Bergen op Zoom nemen u graag mee naar verrassende plekjes in dit gebied tijdens een wandeling langs het Bergse Havenkwartier.
Voor meer informatie en tickets zie de website van de Stadsgidsen:
www.stadsgidsen-bergenopzoom.nl. [n]