Zij plaatsen lichtjes
op de begraafplaats
ROOSENDAAL - De Dutch Polar Bears plaatsen op 24 december een kaarsje bij 194 oorlogsgraven verspreid over de begraafplaatsen in Roosendaal, Nispen en Wouw. Vier graven worden extra uitgelicht, om deze personen echt een gezicht te geven. “We willen laten zien dat deze mannen en vrouwen, die de hoogste prijs hebben betaald, ook met kerst niet worden vergeten", vertelt Daan Breugelmans namens de organisatie.
DOOR MARLOES OTTE
Als leerlingen van het Norbertus Lyceum koos Lars samen met Daan Breugelmans, Job Elshout, Casper van Loon en Kitty Witteveen de Polar Bears als onderwerp voor hun profielwerkstuk in 2016. De Polar Bears is de naam van de 49th West Riding Infantry Division uit Engeland, zij zijn de bevrijders van Roosendaal. Op de Kade staat om die reden de zuil met de ijsbeer. Lars legt uit: “Ik vond het altijd al een interessant onderwerp, ik stelde me vragen als waar komt onze vrijheid vandaan? Vooral Daan trok me mee in zijn enthousiasme. We gingen uitzoeken wat er nu precies gebeurde in Roosendaal tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik hoorde de verhalen van mijn grootouders en zo kwam het steeds meer op mijn pad. Inmiddels is het een uit de hand gelopen hobby.”
Lars studeert nu, hoe kan het ook anders, Geschiedenis in Leiden. Nu Stichting Dutch Polar Bears in oprichting is, ziet hij een rol van secretaris voor zichzelf. Hij werkt graag aan presentaties en documentaires en onderhoudt de mailcontacten. Ze willen het professioneler gaan aanpakken, al zijn er al mooie documentaires en podcasts gemaakt. “We krijgen ondersteuning van Johan Pieters en André van Roomen, een neef van de op 31-5-1944 tijdens het bombardement omgekomen Maria van Roomen. We ontmoeten veel mensen met grote eerbied voor de oorlog, ook bij herdenkingen in andere steden. We krijgen hun ervaring en expertise. De verhalen worden schaarser, de mensen die het hebben meegemaakt vallen weg. We hopen een nieuwe generatie aan te spreken, zodat we nooit vergeten.”
Daan is de voorzitter van de Dutch Polar Bears. Zijn interesse gaat o.a. ook uit naar andere infanterie-groepen die de Bears flankten, zoals een groep Canadezen met hun hoofdkwartier in Hotel De Draak in Bergen op Zoom. “Ook hun route hebben we in uniform gelopen en we mochten zelfs op de laatste avond gratis overnachten in het hotel. We sliepen ook in militaire tenten, dat maakte de ervaring wel compleet. We hebben zoveel respect voor deze mannen, ze maakten zoveel ontberingen mee, in gevaarlijke situaties. Ze hadden dezelfde leeftijd, die wij nu hebben. Ze deden het wel gewoon, voor ònze vrijheid.”
Voor Daan stopte de interesse in de Polar Bears en aanverwante onderwerpen niet, toen de profielwerkstukken op de HAVO en VWO klaar waren. “Dave Kuipers, de geschiedenis docent op het Norbertus toen, is nog altijd de ‘Godfather’ van het hele gebeuren. Hij liep ook mee tijdens één van onze tochten in de voetsporen van de Polar Bears. We lopen dan in uniform. De eerste documentaire mocht in de bioscoop worden getoond, er was veel belangstelling. Het gaf ons vuur om door te gaan! We hebben veel mensen kunnen interviewen, het zijn zulke indrukwekkende verhalen. Het was duidelijk dat we daar meer mee moesten.”
Ook Hans Molier is aangesloten, hij werkt voor de gemeente Roosendaal bij de Commissie Herdenken & Vieren. Hij heeft van jongs af aan een passie voor geschiedenis en is een oorlogskenner. Hij geeft o.a. rondleidingen over slagvelden, ook die uit de eerste Wereldoorlog. Vanaf april dit jaar is hij betrokken bij de Dutch Polar Bears, zij zochten hulp van de gemeente. Hij helpt met het achterhalen van de informatie van de mensen in de 4 graven, die op 24 december extra belicht worden.
Hans legt uit: "Ik ben over de begraafplaatsen gegaan en heb gevoelsmatig een keuze gemaakt. Uiteraard heb ik er meerdere namen uitgekozen, maar kon er een aantal wegstrepen, omdat daar weinig informatie over te vinden is. Ik merkte ook dat informatie vaak tegenstrijdig is, zo klopt de geboortedatum bijvoorbeeld niet altijd. Ik vind het belangrijk dat de informatie correct is.” Hans komt ook in contact met nabestaanden, zoals de zoon van Adriaan van Bergen, die op 10 mei 1940 sneuvelde, toen de Duitsers Roosendaal binnenvielen. "De zoon is nu 84 jaar en wil op deze kerstavond zelf het kaarsje aansteken. Hij is heel ontroerd en trots dat zijn vader gekozen is. Ik heb nog veel informatie over zijn vader kunnen vinden en het was bijzonder om dit met hem te kunnen delen.” Het mooie aan dit werk vindt Hans dat je door persoonlijk contact leggen aan veel meer informatie komt. "Het zijn niet langer meer namen van internet, ze krijgen zo echt een gezicht en een persoonlijk verhaal.” [n]