Slimme inzet openbaar groen helpt landbouw
STEENBERGEN - Het op een slimme manier beplanten van openbaar groen - zoals slootranden, wegbermen en dijken - draagt bij aan de bescherming van landbouwgewassen en een hogere teeltopbrengst. Bovendien zorgt het voor een gevarieerd en kleurrijk planten- en bloemenrijk, dat het landschap verfraait. Dit is de kern van het nieuwe initiatief ‘Landbouw en openbaar groen’, dat onlangs in het buitengebied van de gemeente Steenbergen is gelanceerd.
DOOR ADDO SPRANGERS
Het initiatief komt voort uit Groene Cirkels. Dit is een samenwerkingsverband van diverse stakeholders, zoals bedrijven, overheden en kennisinstellingen in een regio, om elkaar te versterken en versneld te verduurzamen. Het idee is om in een gebied tussen de suikerfabriek Dinteloord en de stadskern Steenbergen openbare percelen te voorzien van nieuwe beplanting. Deze trekt insecten aan die ziekten en plagen in de gewassen op naastgelegen akkers bestrijden. Op deze manier wordt de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen geminimaliseerd.
Tegenprestatie
Pieter Brooijmans, manager Agrarische Dienst bij Cosun Beet Company en geestelijk vader van het initiatief, noemt het door de groene perzikluis geteisterde suikerbietengewas als voorbeeld. “Lieveheersbeestjes eten die luizen op. Je hebt dus planten, bomen en struiken nodig waarin die insecten kunnen huizen. Of planten die de perzikluis weglokken. Daar kun je de talrijke openbare stukken grond voor gebruiken waar nu veelal gras op staat. Mooie bijkomstigheid is dat de gevarieerde begroeiing het landschap ook nog eens een stuk fraaier maakt.” Veel landbouwers richten akkerranden al in om ziekten en plagen natuurlijk te bestrijden. Dat gaat echter ten koste van teeltgebied en kost de boer dus geld. “In dit initiatief dragen de grondeigenaren in principe de kosten,” legt Brooijmans uit. “Als tegenprestatie zou de boer het onderhoud op zich kunnen nemen, bijvoorbeeld door planten te snoeien. Die kosten hoeft de eigenaar dan niet meer te maken.”
Landbouw 2.0
Inmiddels hebben allerlei partijen die grond bezitten in het plangebied, zoals landbouwers, waterschap Brabantse Delta, ZLTO, Provincie Noord-Brabant en Rijkswaterstaat, het initiatief omarmd. Zij worden ondersteund door experts van de kennisinstellingen Universiteit van Amsterdam, Naturalis en Wageningen University & Research. De Gemeente Steenbergen draagt bij aan de coördinatie van het initiatief en het verbinden van de deelnemende partijen. Wethouder Willy Knop is enthousiast over het initiatief. “Agrarische ondernemers zijn één van de belangrijkste werkgevers in onze gemeente,”zegt hij. “We willen dan ook dat boeren goed kunnen boeren. Veel van hen zoeken naar duurzamere teeltmethoden, zeg maar naar landbouw 2.0. De Gemeente Steenbergen ondersteunt hen daarin, ziet het belang van innovaties en helpt deze mogelijk te maken.”
Beleid
Binnen de gemeente Steenbergen vindt reeds een pilot met strokenteelt plaats. Daarnaast onderzoeken ondernemers of boven een grote perenboomgaard zonnepanelen te plaatsen zijn Volgens wethouder Knop past het initiatief ‘Landbouw en openbaar groen’ naadloos in het beleid van de Gemeente Steenbergen. “Het is prachtig als we het vele openbaar groen in het buitengebied kunnen inzetten voor de agrarische ondernemer. Met het actualiseren van het maaibeleid door wethouder Wilma Baartmans stimuleerden we al de biodiversiteit. Met het initiatief doen we daar nog een schepje bij bovenop. En dat ons buitengebied meer kleur krijgt, is een mooie bijvangst.”
Uitrollen
De betrokken partijen onderzoeken nog waar de beste kansen liggen, waarna ze per deelgebied aan de slag gaan. Pieter Brooijmans: “Ik verwacht dat we deze zomer de eerste resultaten kunnen laten zien. Uiteindelijk willen we een plan maken dat we over enkele jaren in geheel Nederland kunnen uitrollen. Dat zou prachtig zijn.” [n]
Groene Cirkels
Cosun Beet Company, voorheen Suiker Unie, ging in april 2018 van start met het nieuwe duurzaamheidsconcept Groene Cirkels. De de kick-off van het project vond plaats in de gemeente Steenbergen, waar Paul Mesters (CEO Suiker Unie), Koos Biesmeijer (Naturalis Biodiversity Center) en gedeputeerde Anne-Marie Spierings (Provincie Noord-Brabant) een convenant ondertekenden.
Groene Cirkels is een innovatieve samenwerkingsmethode die integraal verduurzamen en de circulaire economie in de regio stimuleert. Daarbij wordt verder gekeken dan de eigen ketens van een enkele fabrikant. Het gaat ook om grotere vraagstukken, rondom circulariteit, bodembeheer en biodiversiteit. Dat verklaart ook de betrokkenheid van Naturalis en de Provincie Noord-Brabant.