'Geen zwembad, wel een sporthal voor Ovezande'
HEINKENSZAND - Kees Boonman en Ad Schenk hebben deze winter het archief van hun parochiekern Ovezande opgeschoond. Zo konden ze de mooiste en belangrijkste stukken uit de kerkhistorie in bewaring geven aan de gemeente Borsele. Voortaan kan iedereen de stukken bekijken in het gemeentearchief in Heinkenszand. Bankafschriften hebben Boonman en Schenk weggegooid, maar onder meer het Memoriaal Register - een soort zakelijk dagboek van de pastoor - en de oorkonde van een zouaaf zijn het bewaren - en bekijken - zeker waard.
DOOR BRITTA JANSSEN
De gemeente Borsele beheert al meerdere kerkelijke archieven en nam ook die uit Ovezande graag in bewaring, vertelt burgemeester Gerben Dijksterhuis van de gemeente Borsele. “Het is een compleet archief, dat bijvoorbeeld met kasboeken en doopregisters een mooi beeld geeft van het kerkelijk leven. Het is belangrijk om archieven te bewaren, vindt de burgervader, die zelf zijn voorouders terugvond in de Borselse archieven.
Zouaaf
Het gemeentearchief is bijna vier meter archief uit Ovezande rijker. De oudste stukken dateren van 1859. Die gaan onder meer over het ontstaan van parochiekern Ovezande, een jaar later. “Daarvoor vielen we onder Kwadendamme”, verklaart Schenk, die bij de ondertekening van de archiefoverdracht woensdag in 10 minuten 14 miljoen minuten Ovezandse parochiegeschiedenis probeert samen te vatten. Hij noemt daarbij de oorkonde voor zouaaf Pieter Rosseel uit Ovezande een van de meest bijzondere stukken. Zouaven waren katholieke burgers die naar Italië trokken om de pauselijke staat te verdedigen. “Hiervoor werden jongemannen van onbesproken gedrag opgeroepen.” 3000 Nederlanders gaven hieraan gehoor, vertelt Schenk, onder wie 6 mannen uit Ovezande. “Je moet je voorstellen dat zij in hun leven nauwelijks verder dan ‘s-Heerenhoek waren geweest. En toen stond hen een helse reis naar Rome te wachten”, illustreert Schenk, die een dagboek van een zouaaf aan het uitwerken is. “En dan staat een boerenzoon ineens voor de Sint Pieter! Nadat hij een contract voor twee jaar had uitgediend, ontving Pieter Rosseel een oorkonde voor bewezen diensten.” De parochiekern kreeg de oorkonde in handen via een nabestaande. “Deze man was bijna honderd jaar en vond het belangrijk dat de oorkonde bewaard zou blijven.”
Zwembad
Verder zijn er oude stukken over bijvoorbeeld de oprichting van de katholieke school in Ovezande, op 1 november 1913, en correspondentie met het ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting over het herstellen van de oorlogsschade. Schenk vertelt graag over de grootse plannen die Niek Mooyman had met Ovezande. Hij was in de jaren '60 van de vorige eeuw burgemeester van Ovezande, toen nog een zelfstandige gemeente. Na de gemeentelijke herindeling in 1970 ging Ovezande op in de gemeente Borsele. Het archief bevat een tekening uit 1966 over hoe Mooyman - ook katholiek - Ovezande wilde ontwikkelen tot middelpunt van de hele omgeving, met bijvoorbeeld woningen voor ouderen. "Er was zelfs sprake van een zwembad, maar dat is er nooit gekomen. Ovezande heeft met elfhonderd inwoners wel bijvoorbeeld een sporthal. Best bijzonder voor zo'n klein dorp. Dat is te danken aan de assertiviteit van Mooyman."[n]
