Zeeuwse afspraken over opvang asielzoekers

Door: Britta Janssen 23 november 2022, 15:01 Algemeen

De Zeeuwse gemeenten hebben vooruitlopend op de toekomstige spreidingswet afspraken gemaakt over de asielopvang binnen Zeeland. Per subregio, Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en de Oosterschelderegio, is de opgave verdeeld. ‘Schouwen-Duiveland opent zo snel mogelijk een noodopvanglocatie voor 150 tot 250 asielzoekers’, laat het Overleg Zeeuwse Overheden (OZO) woensdag weten. ‘Ook als de acute nood voorbij is, blijft opvang op deze locatie mogelijk.’

De crisis in de asielopvang is nog niet afgewend, aldus het OZO. ‘De verwachting is dat er ook in 2023 een verhoogde instroom van asielzoekers is.’ De overheden houden er rekening mee dat ze meer vluchtelingen moeten opvangen.  

Om uit de crisis te komen zijn er zowel tijdelijke noodopvang- als crisisnoodopvangplaatsen opgezet. ‘Om uit de crisis te blijven moeten er structurele afspraken komen over de asielopvang. Aan de basis hiervan ligt de afspraak dat er in drie gemeenten, Goes, Middelburg en Terneuzen, een duurzame opvanglocatie, ofwel een asielzoekerscentrum, komt. Voor de tussenliggende periode wil de gemeente Schouwen-Duiveland een noodopvanglocatie realiseren.’

Voor een bredere oplossing gaan de Zeeuwse gemeenten aan de slag met de huisvesting van statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) en speciaal met de huisvesting en opvang van minderjarigen. ‘Zo zijn er gemeenten die meer statushouders gaan huisvesten dan vereist. Andere gemeenten zetten in op de huisvesting van alleenstaande minderjarige statushouders. Ook is er aandacht voor inburgering en scholing.’

Sluiting

De opvang is er voor drie doelgroepen: asielzoekers, alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV) en statushouders. ‘Op basis van de huidige instroomprognoses moet Zeeland per 1 januari 2023 814 asielzoekers opvangen. Zeeland heeft op dit moment 340 structurele plaatsen in het azc in Middelburg. Er zijn noodopvangplaatsen in Vlissingen (420), Middelburg (180) en Goes (320). Daarnaast zijn gemeenten gevraagd om per veiligheidsregio 450 crisisnoodopvangplekken te realiseren. Op dit moment zijn er crisisnoodopvanglocaties in Zeeuws-Vlaanderen (150), Walcheren (70) en in de Oosterschelde-gemeenten (35, per 1 december 85).’ 

Het azc in Middelburg sluit op 1 juli 2025. Er moeten daarom nieuwe locaties voor langere opvang komen. ‘In de tussentijd moeten de Zeeuwse gemeenten uiteraard ook hun bijdrage blijven leveren. Omdat crisisnoodopvang en noodopvang tijdelijk zijn, wordt er gekeken naar mogelijkheden om dit te realiseren.’ Dit kan volgens het OZO onder andere door de huidige noodopvanglocaties langer te gebruiken. Het kan ook zo zijn dat de gemeenten op zoek moeten naar nieuwe noodopvanglocaties. 

Minderjarigen

Alleenstaande minderjarige vluchtelingen zijn onder te verdelen in alleenstaande minderjarige asielzoekers en alleenstaande minderjarige statushouders. De eerste groep is in afwachting van een besluit op een asielaanvraag. De tweede groep weet al dat ze in Nederland mogen blijven. 

Alleenstaande minderjarige asielzoekers worden opgevangen door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). ‘Het gaat om locaties van minimaal 50 personen. Zeeland heeft nog geen opvanglocatie voor deze groep. Het Rijk heeft daar eind 2021 wel om gevraagd. Naar een locatie wordt nog altijd gezocht.’ 

Alleenstaande minderjarige statushouders worden gehuisvest door stichting Nidos. ‘Zij hebben de voogdij over deze jongeren. Elke provincie is door het Rijk gevraagd 25 tot 30 woningen voor deze groep beschikbaar te stellen. Het kan gaan om reguliere woningen (waarin vier oudere en meer zelfstandige jongeren worden gehuisvest) of groepswoningen. In groepswoningen worden acht tot twaalf jongeren gehuisvest die minder zelfredzaam zijn. In alle gevallen is er begeleiding. In een groepswoning is dat 24 uur per dag.’

Statushouders 

Omdat er te weinig huurwoningen zijn, verblijven meer dan 17.000 statushouders in een asielzoekerscentrum, aldus het OZO. Om de uitstroom uit de azc’s te bevorderen, moeten gemeenten meer mensen opvangen. ‘In Zeeland moeten in de eerste helft van volgend jaar 469 statushouders worden gehuisvest. Dit was 299 in de tweede helft van 2022.’

De Zeeuwse gemeenten dragen ook op andere manieren bij aan de asielopvang. Zo zetten ze begeleiders in voor asielzoekers met traumatische ervaringen.

Onderhandelingen

Om de gestelde doelen te kunnen waarmaken, vragen de Zeeuwse gemeenten financiële middelen en verbering van het voorzieningenniveau terug van het Rijk. Hierover vinden binnenkort onderhandelingen plaats. Het gaat onder meer over huisvesting, onderwijs, zorg, arbeid en mobiliteit, maar ook over bijdragen in tekorten bij noodzakelijke gebiedsontwikkelingen waarmee de huisvesting voor opvang en maatschappelijke voorzieningen worden gerealiseerd.’

Voor vluchtelingen uit Oekraïne gelden aparte regels. Die maken geen deel uit van de nieuwe Zeeuwse afspraken.