Graffiti in de Gevangenpoort: PORTA PATENS ESTO
Soms wordt het je zo moeilijk gemaakt om zorgeloos van deze stad te genieten. Dan knagen allerlei zaken aan je vaste overtuiging als SBM-gids dat we hier in Bergen in één van de mooiste steden van ons land leven.
Ik geef wat herkenbare voorbeelden: jakkerende pakjesbezorgers die dwars door het voetgangersgebied scheuren, zwerfvuil op de visueel meest kwetsbare plekken (vlak vóór het Markiezenhof bijvoorbeeld) en bovenaan in deze top-drie van ergernissen: graffiti. Het volkomen zinloos bekladden van muren, elektrohuisjes en vuilcontainers.
De daders zullen er wel een voorbedacht doel mee hebben (een kille jeugd zonder liefhebbende ouders, een niet-aflatend gevoel van onvrede-met-de-wereld, of als kleuter ooit verdwaald zijn in het Wandelpark, enzovoorts). Ik weet niet wat deze stadsbekladders drijft en ik wil het ook niet weten. Wat ik wél weet is dat ze OROX heten, of ANUPS, want die namen kom ik veel te veel tegen in de stad.
En als ik dan weer zo`n “tag” zie, zo`n spuitbuskreet op een helaas té opvallende plek, dan denk ik knarsetandend: “Waarom?, waarom?” Vóórdat dit stukje één klaagzang wordt, bedenk ik mij ineens dat wij gidsen dit soort (inmiddels historische) graffiti al jaren onder de aandacht brengen. Sterker nog: we vertellen er met verve over!
In de Gevangenpoort bijvoorbeeld, bovenin “het cachot” waar, naast allerlei namen en jaartallen, ook deze spreuk ingekrast is boven de eeuwenoude celdeur: PORTA PATENS ESTO- Mysterieus, vindt u niet? Dus een uitdaging voor een SBM-gids. Let u vooral op het liggende streepje aan het eind van de regel, dat staat er in het echt ook. En dat is de sleutel tot de oplossing: die spreuk was oorspronkelijk langer!
Dus roep ik de hulp in van Google, want die weet alles. Wat blijkt? De Latijnse spreuk moet zijn: PORTA PATENS ESTO NULLI CLAUDATUR HONESTO, oftewel: "DE DEUR ZAL NIET GELOTEN BLIJVEN VOOR WIE EERLIJK IS” Zeer toepasselijk dus voor een tijdelijke "gast” van de Gevangenpoort! De letters zijn keurig gekerfd, mooi op één lijn en die lijn was zichtbaar dóórgetrokken. Dus het karwei was duidelijk nog niet af toen de celdeur openzwaaide en de arme zwerver mee moest. Naar zijn proces bij de Vierschaar in het Stadhuis? Of had hij toch gelijk en werd hij vrijgelaten? We zullen het nooit weten. Maar als ik de bekladdingen zie die ANUPS en OROX in onze binnenstad hebben achtergelaten, wens ik hen stilletjes toch een paar weekjes toe in het "cachot” van de Gevangenpoort!