Plaquette ‘hoogste waterstand’ onthuld op gevel Havendijk
Door: Remko Vermunt AlgemeenBERGEN OP ZOOM - Op de gevel van één van de voormalige panden van IJzergieterij NV De Holland aan de Havendijk in Bergen op Zoom is afgelopen week een speciale plaquette onthuld. Naast de verschillende informatieborden over de Waterschans en De Holland, wordt met het nieuwe bordje nu ook stilgestaan bij de Watersnoodramp van 1 februari 1953. “Dit bordje markeert precies de waterstand van die dag.”
Het bordje was jarenlang bevestigt aan één van de panden van IJzergieterij De Holland. “Het bordje dat we vandaag onthullen, zat bevestigt op een blinde muur naast het personeelsgebouw”, vertelt stadshistoricus Yolande Kortlever. “Toen de gebouwen gesloopt werden, was mijn collega Tom van Eekelen gelukkig zo alert om dit bordje van de sloop te redden.” Het bordje met daarop de tekst ‘Hoogste waterstand 1 feb. 1953’, heeft daarna jarenlang op de kamer gelegen van Johanna Jacobs, curator van het Markiezenhof. “Toen Johanna wegging, zei ze: Yolande, zorg jij dat deze plaquette terggeplaatst wordt op de plek waar ‘ie hoort?”
En zo geschiedde. Zo’n zes weken geleden werd contact opgenomen met Robert Bruijs van Bruijs Jacht- en Staalbouw. De huidige eigenaar van één van de weinige panden die over is van het immense complex van De Holland. Hij twijfelde geen moment. “Gaan we doen”, vertelde hij. “Het is dat wij in 2000 dit pand van de gemeente konden huren, anders was er waarschijnlijk niets meer van dit erfgoed overgebleven.” De andere panden werden destijds allemaal gesloopt voor een ambitieus woningbouwplan. “Maar dat is nooit uitgevoerd.”
En daarmee is een stukje industrieel erfgoed bewaard gebleven. Bruijs Jacht- en Staalbouw is zelf al enige tijd bezig om zoveel mogelijk geschiedenis van het pand en de Bergse gieterij te verzamelen. Op termijn wordt de ruimte beschikbaar gesteld voor publiek, zodat de historie toegankelijk blijft. “In de goede tijd, werkten hier wel 1100 tot 1200 mensen. Ik ben bezig met de loods opknappen, zodat het weer wordt teruggebracht in de oude stijl.” De historie van het pand spreekt Bruijs dan ook enorm aan. “Daarom is het mooi dat dit bordje erbij wordt geplaatst.”
De wandplaquette hangt precies op 4,20 meter boven het NAP. “Dat lijkt misschien niet hoog, maar de fabriek stond zo’n drie meter onder water. Alles wat er binnen lag, was aan het drijven”, weet Yolande te vertellen. ‘Van kantoormeubelen tot auto’s.” Het duurde zes weken eer de fabriek weer helemaal in bedrijf was. Hoewel de Watersnoodramp in de toenmalige gemeente Bergen op Zoom geen slachtoffers heeft gemaakt, heeft men wel degelijk de ramp meegemaakt.
Het is een belangrijk moment in de geschiedenis van Bergen op Zoom, vindt ook burgemeester Frank Petter. Hij mocht samen met Yolande het bordje onthullen. “Het was een enorme klap, ook voor Bergen op Zoom, toen het water ons land binnenstroomde. In Bergen op Zoom kenden we alleen materiele schade, maar in de polders van Halsteren, Lepelstraat en Kladde zijn 78 slachtoffers gevallen. Het is dan ook belangrijk dat we hierbij stil blijven staan.” Nu het volgend jaar 70 jaar geleden is, wordt achter de schermen al gewerkt aan een speciaal programma voor de herdenking. “Dat gaan we als gemeente zeker ondersteunen en het onthullen van deze plaquette is wat mij betreft de eerste stap naar die herdenking”, besloot de burgemeester.