Afbeelding
Foto: Stadsgidsen Bergen op Zoom

Feest van het licht

Joden vieren in december het lichtfeest Chanoeka zoals christenen Kerstmis vieren: cadeautjes, lekker eten en gezelschapsspelletjes. Het bekendste spel tijdens Chanoeka is dreidl, een tolletje. Je kan het op verschillende manieren spelen. Wie laat de tol het langst draaien of wie laat de meeste tolletjes tegelijk draaien? Of ze zetten chocolademuntjes in en spelen om de pot te winnen. Voor het ontstaan van de dreidl moeten we terug naar het jaar 167 voor Chr. De toenmalige heersers in het Midden-Oosten verboden joden om de Thora te bestuderen. Ze speelden daarom ogenschijnlijk een spelletje met een tol en debatteerden ondertussen over de betekenis van het oude testament. Slim.


Overigens volgen joden de Hebreeuwse kalender. Dat zit anders in elkaar dan de bekende jaartelling. De jaartelling begint 3761 jaar eerder dan de Christelijke kalender en een jaar bestaat uit 354 dagen. Elke maand begint namelijk met nieuwe maan. De maanden zijn dus net zo lang zijn als een maancyclus. De Hebreeuwse kalender telt nu het jaar 5782. 


De traditie van Chanoeka ontstaat als in 165 voor Chr. een Joodse priesterfamilie, de Makkabeeën, in opstand komen en de overheersers verjagen. Het Joodse volk kreeg hun tempel in Jeruzalem terug en die wilden ze opnieuw inwijden. Hun zevenarmige tempelkandelaar, de menora, moest weer permanent branden en daarvoor was koosjere olijfolie nodig. Dat was er niet en het persen kostte acht dagen. Volgens de legende vond iemand een kruik met een restje olie waarmee de menora slechts 1 dag zou branden. Ze staken de menora toch maar aan en toen gebeurde er een wonder: de menora brandde 8 dagen op dat kleine beetje olie. Dit godswonder herdenken joden met het lichtfeest. Zij gebruiken daarvoor een speciale kandelaar: de Chanoekia. Elke dag steken ze een kaarsje meer aan tot de laatste dag 8 kaarsen branden. De 9e kaars is het dienaartje, oneerbiedig gezegd is het de lucifer. Dit jaar wordt Chanoeka van 18 tot 26 december gevierd. In veel Joodse huizen ontsteken ze dan het licht en ze zetten in olie gebakken gerechten op tafel, zoals oliebollen gevuld met jam.


Fijne feestdagen! [n] De stadsgidsen van Bergen op Zoom