Dwepers en dromers in vooroorlogs Nederland
KATTENDIJKE - Begin februari verscheen het nieuwe boek van schrijver Jan J.B. Kuipers uit Kattendijke: Dwepers en dromers. Tegenculturen in Nederland 1890-1940.
De Nederlandse samenleving veranderde razendsnel aan het eind van de negentiende eeuw. Oude, vertrouwde waarden wankelden door een stroom aan nieuwe ideeën en levensstijlen. Alles moest anders: de inrichting van de maatschappij, de omgang met het lichaam en ook religie en spiritualiteit. Anarchisten, vegetariërs, theosofen, spiritisten, utopische kolonisten, feministen, strijders voor homorechten: de verschillende stemmen van linkse activisten tot ultrarechtse ‘trekvogels’ en reactionaire cultuurcritici vormden een verwarrend koor.
Het boek bevat ook Zeeuwse onderdelen. Zoals de theosofen en antroposofen onder de kunstenaars in Domburg: Toorop, Mondriaan, Marie Tak van Poortvliet en vele anderen. Of de jeugdig-idealistische Jan Campert en zijn vriend, de latere vliegenier-schrijver Adriaan Viruly, fietsend vanuit Westkapelle naar de bekende Sterkampen in Ommen.
Jan J.B. Kuipers belicht de versplintering van het levensbeschouwelijke landschap in een periode die werd gekenmerkt door vaak extreme opvattingen. Hij laat de lezer kennismaken met de vaak grillige vertegenwoordigers van een onversneden individualisme. Zijn interesse in het onderwerp gaat terug op het lidmaatschap van zijn moeder van de Arbeiders Jeugd Centrale (jaren dertig) en eigen zijn deelname aan de tegencultuur vanaf eind jaren zestig.
Jan J.B. Kuipers publiceerde circa tachtig boeken over veelal historische onderwerpen, maar ook fictie en kinderboeken.
Hij won verschillende prijzen en was stadsdichter van Middelburg.[n]
