Een Vlissingse foto van De Scheldebeker uit 1934.
Een Vlissingse foto van De Scheldebeker uit 1934. Foto: Zeeuws Archief, Fotocollectie Vlissingen, nr. 45285

Schepen Westerschelde liggen stil voor zwemtocht Scheldebeker

VLISSINGEN – Tot een uur voordat het startschot klinkt kan De Scheldebeker wegens slechte weersomstandigheden worden afgeblazen. Het blijft zaterdag (20 augustus) dus tot op het laatst spannend of de deelnemers vanaf het Badstrand het water in kunnen duiken. Verder heeft de organisatie van de zwemtocht van Vlissingen naar Breskens, waarvoor het scheepvaartverkeer op de Westerschelde wordt stilgelegd, het meeste onder controle, vertelt voorzitter Marcel Oonk van de organiserende stichting Scheldebeker.

DOOR BRITTA JANSSEN

“Er helpen dan ook mensen mee met de organisatie die veel van veiligheid en zee weten”, verklaart Oonk. Ter illustratie noemt hij een loods en de betrokkenheid van stichting Zwemmen Langs Walcheren, die steeds populairder wordende zwemtochten op open water langs de Vlissingse en Veerse kust houdt. Al is de Westerschelde oversteken andere koek. Dat maakt deze tocht volgens Oonk ook zo aantrekkelijk. “Straks rennen 125 zwemmers vanaf het Badstrand het water in. Er staan er nog meer te trappelen om mee te doen, maar 125 deelnemers is het maximaal te behappen aantal om de tocht veilig te kunnen organiseren.”

Banaanvorm
De Scheldebeker is alleen geschikt voor geoefende zwemmers. Vorig jaar vonden de kwalificatiewedstrijden plaats. “Van heinde en verre komen er zwemmers naar Vlissingen om mee te doen. Bij De Scheldebeker zwem je over het grootste estuarium (riviermonding, redactie) van Nederland. Daarbij is de Westerschelde druk bevaren en je hebt met stromingen te maken.” Het zo’n zes kilometer lange traject voert door twee vaargeulen. Om de schepen, die vanuit de hele wereld komen, zo min mogelijk te hinderen, worden de vaargeulen apart en zo kort mogelijk gestremd, aldus Oonk. “De tocht begint om 14.45 uur en om 15.00 uur moet de laatste zwemmer de Sardijngeul hebben gepasseerd. Die gaat daarna weer open voor de schepen. De tweede vaarweg, De Wielingen, wordt om 15.00 uur gestremd voor de scheepvaart. Deze moet de laatste zwemmer om uiterlijk 16.00 uur voorbij zijn. Te langzame deelnemers halen we uit het water.” Er varen zo’n twintig boten mee, om de zwemmers te begeleiden en de richting aan te geven en voor calamiteiten. De route is geen rechte lijn van Vlissingen naar Breskens, maar heeft de vorm van een banaan, legt Oonk uit. “De banaanvorm is, rekening houdend met de stroming en vaargeulen, de beste route. De start is net voordat het laag water is. Dan ligt het water even stil voordat het hier weer wegloopt en opkomt naar Zeeuws-Vlaanderen. Zo zwemmen de deelnemers in een vloedstroom. Anders wordt het te zwaar.”
Om het startsein te kunnen geven, mag het niet harder waaien dan windkracht vier. “Voor het geval we de tocht moeten afgelasten, hebben we een reservedatum op 3 september.”

23e editie
Zaterdag vindt de 23e editie van De Scheldebeker plaats. De laatste was in 2014. In dat jaar is de tocht voor het eerst in vijftig jaar weer gehouden, ter ere van tweehonderd jaar Zeeuws-Vlaanderen en tweehonderd jaar Zeeland. Tussen 1930 en 1964 is de tocht regelmatig georganiseerd, maar door het toenemende scheepvaartverkeer kwam er in 1964 een einde aan de traditie. De tocht was acht jaar geleden een succes en daarom wilde de organisatie er een vijfjaarlijks sportevenement van maken. Door corona was het langer wachten op de volgende editie. Van de vorige top drie doen Angelo de Meyer (derde bij de heren) en Simone de Rijcke (tweede bij de dames) mee. Winnaar Wietse Beerens kan zijn titel niet verdedigen. Hij zwom De Scheldebeker in 2014 in 1:11:53. Of deze tijd zaterdag sneuvelt, is volgens Oonk niet te voorspellen. Wel zeker is dat de beide nummers één de Scheldebeker krijgen en er zijn medailles voor de beste drie mannelijke en vrouwelijk zwemmers. Zij worden op het strand van Breskens gehuldigd door Thierry Potin van Zwemmen Langs Walcheren.

Meer informatie
Geïnspireerd op de rijke geschiedenis stelde Piet Schop een boekje over De Scheldebeker samen. ‘Historie van de Scheldebekerwedstrijden’ is verkrijgbaar via Piet1234@kpnmail.nl.
Kijk voor meer informatie op www.scheldebeker.nl.[n]

Deze deelnemers gaan zaterdag te water vanaf het Badstrand.
De start in 1931 van de tweede Scheldebeker, vanaf de dijk bij Breskens (zie de kopjes van de deelnemers), onder het toeziend oog van in klederdracht gehulde toeschouwers. Een lange rij door een sleepboot op stroom gehouden roeiboten liggen gereed voor de begeleiding van de zwemmers. In de navolgende jaren zou er steeds vanuit deze roeibootjes worden gestart.
In 1931 bereikten slechts 2 van de 28 deelnemers de finish op het Badstrand in Vlissingen.