De Blauwe Schuit ‘Narrekes en ’t Gilde’ (4)
DOOR ERIC ELICH
Dokken
In een met humor aangedikte notulen van een vergadering op 11-11-1951, er was nog geen ceremonie rond de Geit, komt de Blauwe Schuit ter sprake. Er wordt gesproken over een herstelbedrag van 1300 gulden omdat de Blauwe Schuit onder ‘de drup’ gestaan heeft. Voor het optuigen en afbreken wordt 712 gulden gevraagd. Dat ‘het lolletje’ van de schuit af was blijkt uit de aanbeveling om een bedrag van 625 gulden te reserveren voor ‘n goed idee voor uitbreiding van de Blauwe Schuit’.
De leden van Technische Commissie van de Stichting Vastenavend, die vanaf 1951 verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de schuit, hadden nog een paar suggesties. Zo stelden ze voor om: ‘11 Apen te laten komen uit dierentuin Blijdorp en deze te laten acteren op de Blauwe Schuit. De apen moeten wel gemaskerd zijn, anders denkt het publiek dat het boeren van de Stichting Vastenavend zijn.’ Verdere suggesties waren: ‘Omdat de traksie, het voorttrekken, van de Blauwe Schuit ieder jaar moeilijkheden meebrengt, stelt de commissie voor deze te laten trekken door elf witte muizen.’
Naast ontelbare boeken en artikelen over de Blauwe Schuit, wordt er in bijna elke jaargang van de Vastenavendkrant ruim aandacht aan de schuit geschonken. Uitvoerig in het logboek van de Kapitein van het huidige Gilde. Genoemd als ‘hekkensluiter’ van het officiële gedeelte van de Grote Optocht. Met aan boord muziek van dweilorkest 01640. Vanaf 1991 heeft ’n tiental andere dweilbandjes dat stokje overgenomen.
Narrenschip met majorettes
In 1960 kreeg de Blauwe Schuit weer een nieuwe bemanning.Tweeëndertig jeugdige narrekes. Precies zoveel om tijdens de Kindervastenavend achter de bovenramen van het stadhuis op de Grote Markt te staan.
Zo werd de Blauwe Schuit een narrenschuit. De functie van Prinsenwagen kreeg hij weer in 1987. Voor die tijd werd de schuit te pas en misschien wel te onpas overal en buiten Vastenavendtijd voor gebruikt. Zo reed in de jaren ‘60 de schuit met een tractor ervoor tijdens de Sinterklaasintocht in Brussel als praalwagen met majorettes mee. Daar sprong hij vast in het oog. Hier niet meer zo. Toch zouden we de Blauwe Schuit missen als hij niet mee zou rijden.
Prinsenwagen
Het jaar van 700 jaar Heerlijkheid van Stad en Land van Bergen op Zoom (1987) werd aangegrepen om de historische wagen in ere te herstellen. Ontwerper Joost Eykman baseerde zijn ontwerp op de oorspronkelijke tekening van Louis Weijts. Er kwamen weer dierenfiguren op en de tractor werd vervangen door zes paarden. Tijdens de Prinselijke Intocht en de Grote Optocht was de historische Blauwe Schuit, met vlaggen en vanen, in volle glorie te zien. In het kraaiennest, voor iedereen goed in het zicht, stonden Prins Manus I en Nar Leo. De opgeknapte schuit kon er weer een paar jaren tegen. Tot 1995, toen was hij na 49 jaar aan vervanging toe. Albert Moelker ontwierp een geheel nieuwe Blauwe Schuit, die tevens de Prinsenwagen was. Een belangrijk aspect werd meegenomen dat het een zelfrijdende wagen zou worden en dat de schuit ook na 1996 weer minstens 25 jaar mee zou gaan.
Op maandag 26 juni 1995 werd het ontwerp door het bestuur van de Stichting Vastenavend overgedragen aan de Technische Commissie.
Albert Moelker lichtte het ontwerp toe: ‘Achter op het roer staat een strandjutter die zijn vondsten achter zich aansleept. Voor de schuit vliegen twee grote meeuwen, die door de strandjutter worden gemend en de schuit voorttrekken. In de grote krab die voor de schuit hangt, zit de chauffeur.’ Het gerijke zou zodanig gebouwd worden dat het, na het verwijderen van de figuren, de oude Blauwe Schuit kon vervangen.
Rond de stalen constructie op de chassis van een vrachtwagen werd een houten romp gemaakt. Daaroverheen kwam een dikke laag polyester. Na 5 maanden werk was de schuit klaar om gedoopt te worden. Op 17 februari 1996 maakte Prins Wannes II er als eerste zijn opwachting mee.
Werven
Om de schuit niet te laten dobberen werd er in 1997 een ‘Gilde der Blauwe Schuyte’ in het leven geroepen. En elfkoppig gilde van mannen en vrouwen in de leeftijd tussen de twintig en dertig jaar. Mannen: Van de vrouwen uitgerust en door de duvel naar zee gejaagd. Vrouwen: Van de kerels uitgerust en door de duvel naar zee gejaagd. Allen: Met aanleg om de Blauwe Schuyte veilig door de ontembare en bedrieglijke zeeën van leut in de binnenstad van Bergen op Zoom te loodsen.
Op voorspraak van de rederij Vastenavend Onderneming Carris Navalis (VOC), werd er een cognossement opgesteld. Daarin zijn in Vastenavendgeest de rechten en plichten vastgelegd. Zoals de begeleiding en sturing van de narrekes tijdens de reizen aan boord. Het zorgen voor een uitgebreid verslag van het scheepsjournaal en grootboekjournaal. Ook kregen zij het privilege tot het bijwonen van de officiële Sluiting op het podium. Een van de belangrijkste taken, het binnenhalen van de Prins, stond er nog niet in. Vanaf 2002 kreeg het Gilde die voorname taak wél. Voor die tijd kwamen de prins en gevolg met de trein, de ‘Kraaijenberg Ekspres’, de stad in. Dat kon niet meer omdat ergens in 2001, tot ieders verbazing, de aansluiting tussen de rails voor het station en het spoor was afgebroken.
Aanleggen
Krabbegat Avestad, het motto van 1998, was voor de Blauwe Schuit op het lijf, de romp, geschreven! Op 15 februari voer de Schuit van de wal het water van de Kaai in. Een spectaculaire gebeurtenis waarover nog steeds gesproken wordt. Hoewel het water maar enkele centimeters diep was, leek de Gedempte Haven verrassend goed op echt vaarwater. De Blauwe Schuit had z'n stek gevonden. De Gedempte Haven stond afgeladen vol. Iedereen wilde de Blauwe Schuit voor het eerst écht zien varen. Dit was te danken aan de Stichting Vastenavend, die zelf, na alle plannen om de Kaai weer open te krijgen, het heft in handen nam. ‘Niks onderzoeken, discussies of kostenplaatjes. Gewoon een pomp neerzetten en hevelen maar.' De Blauwe Schuit met aan boord Prins Wannes II met zijn gevolg, het Gilde en enige zeebonken, werd onder luid gejuich te water gelaten en legde aan een voor deze gelegenheid gebouwde steiger. [n]