Stadsgidsen Bergen op Zoom: ‘De Maagd laat een glimp van de geschiedenis zien’
Door: Stadsgidsen Bergen op Zoom AlgemeenBERGEN OP ZOOM - In een maandelijkse column vanuit de Stadsgidsen Bergen op Zoom wordt de aandacht gevestigd op een intrigerend stukje geschiedenis dat de stad gevormd heeft. Deze keer duiken we in het verleden van De Maagd, twee prominente kerken die een symbolische rol speelden in de religieuze en politieke ontwikkelingen van Bergen op Zoom.
Protestanten in Bergen op Zoom jagen in 1580 de katholieken uit de Gertrudiskerk en noemen de kerk voortaan De Grote Kerk. Zij zullen daar blijven tot in de 20e eeuw. De katholieke kerk moet onderduiken, maar na de 80-jarige oorlog kerken ze in verschillende woonhuizen en later bouwen ze een schuilkerk aan de Korenmarkt. Niemand heeft daar problemen mee. De tolerantie is groot.
Het blijft meer dan een eeuw rustig. Dan begint de Franse revolutie in 1795. Kerk en staat worden gescheiden. Een direct gevolg is de uitroeping van de Bataafse Republiek. Dit heeft grote gevolgen voor de samenleving. De republikeinen geven gelijke rechten aan alle godsdiensten en de protestanten krijgen geen bevoorrechte posities meer. Alle functies staan open voor iedereen. De vreugde over deze veranderingen is van korte duur. De katholieken in Bergen op Zoom zijn woedend dat het gemeentebestuur functionarissen in de protestantse kerk blijft betalen en dat de protestanten het alleenrecht hebben om klokken te mogen luiden. Maar het belangrijkste onrecht in de ogen van katholieken is het eigendomsrecht van hun Gertrudiskerk. Het wordt een strijd van jaren tot koning Willem I de katholieken een subsidie geeft, zodat zij een grotere kerk dan de schuilkerk kunnen bouwen: de H. Maagd Maria ten Hemelopneming. Recht tegenover de Grote Kerk! Hebben protestanten invloed gehad om het gebouw bijna uit zicht te plaatsen?
De Heilige Maagd Maria is patrones van de kerk en dit zie je terug in de gebrandschilderde ramen uit de 20e eeuw. Het zijn blijde en droevige geheimen uit haar leven. Deken Charles van Dam, doctor in de theologie, beslist welke worden verteld. De Bergse glazenier Karel Mijsbergen vervaardigt de ramen in zijn atelier in de Rijkebuurtstraat. De katholieken gebruiken De Maagd tot 1987 en kunnen dan weer terugkeren naar hun Gertrudiskerk. De gemeente verbouwt het leegstaande pand tot een schouwburg.
Schouwburg De Maagd bevat nog steeds elementen die u een glimp van de geschiedenis laat zien. Onze stadsgidsen geven daarom elke woensdag om 12.00 uur een rondleiding. U kunt reserveren via de website Stadsgidsen Bergen op Zoom.