'Herdenken dat het
anders is geweest'
MOERDIJK - Veteraan Johan Beljaars spreekt al 10 jaar op op 4 mei bij de herdenking in het dorp Moerdijk. Als veteraan is Johan uitgezonden geweest naar Cambodja, voormalig Joegoslavië, Ethiopië en Eritrea, zijn derde missie ging niet door vanwege een knieblessure. En ook op basisschool De Klaverhoerhoek is hij een bekend gezicht, als oud-veteraan geeft hij lessen maar Johan is ook namens de EHBO regelmatig op de school aanwezig.
DOOR YVONNE VERMEULEN
Voor zijn toespraak kijkt Johan altijd naar het thema van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, dat is dit jaar 'Leven met oorlog'. Daarom heeft hij dit jaar de 16-jarige Lada uit Oekraïne geïnterviewd. "Lada komt bij ons op de schilderclub, ze is heel creatief en woont al meer dan een jaar bij haar opa en oma in Helwijk," legt Johan uit. "Haar ouders zijn nog in Oekraïne, al is haar moeder tussendoor wel even in Nederland geweest. Moet je nagaan wat dat met zo'n meisje doet, een jaar zonder je moeder."
De toespraak houdt Johan nog wel even voor zichzelf maar bewondering voor Lada heeft hij wel. "Ik vroeg haar wat zij het mooiste vindt aan Nederland. Ze antwoordde resoluut: De vrijheid die mensen hebben, je mag en kan alles. En mag zijn wie je bent." En daarmee delen de twee en mening. "Vrijheid is zo vanzelfsprekend dat we er bijna misbruik van maken. We polariseren te veel, discrimineren, doen niet genoeg tegen antisemitisme. Of het gaat over vrouwenonderdrukking of geaardheid. Voor vrijheid moet je blijven strijden."
Om het jaar geeft Johan ook een gastles op de bassischool in Moerdijk. "Ik ben altijd blij om te zien dat die kinderen dan ook op 4 mei met hun ouders naar de herdenking komen. Dat brengt de gemiddelde leeftijd ook wel weer omlaag." Tijdens de les is er ruimte voor het werk dat Johan heeft gedaan, maar ook voor de lokale geschiedenis. "In Moerdijk was er een werkkamp, onderdeel van kamp Vucht. Generaties lang is daar niet over gesproken, gelukkig heeft de Heemkundekring dat goed gedocumenteerd. Maar je moet die kinderen altijd uitleggen wat een veteraan is, we zijn geen oude mannen en vrouwen. We zijn op missie geweest."
Spijt van zijn carrière keuze heeft hij nooit gehad. "Ik zou het zo overdoen," zegt Johan. "Het vormt je ook wel, daar heb ik baat bij gehad." Toch vertelt hij altijd over de zware kanten van het werk. "Ik heb twee jongens mede-opgeleid, die zijn later in Afghanistan op een bom gereden. Die jongens waren nog maar 21 en 26 jaar, ik neem hun foto's altijd mee als ik een gastles geef."
"Wat we moeten herdenken is dat het in het verleden ook anders is geweest. Je hoeft niet ver te rijden, mensen rijden met de auto naar Lloret de Mar voor een vakantie. Maar als je net zo ver de andere kant op rijdt is het oorlog." Johan draagt zijn speech voor op 4 mei bij de herdenking in Moerdijk bij de Klokkenstoel. De klokkenstoel is het monument dat herinnert aan de bevrijding in Moerdijk. Wie niet naar deze herdenking gaat met de toespraak wel wil lezen kan vanaf donderdagavond terecht op www.internetbode.nl.[n]