Vlissingse opstand 1572 groots herdacht

Door: Joep Bremmers 11 april 2023, 15:31 Algemeen

VLISSINGEN - Tijdens het paasweekend is uitvoerig stilgestaan bij de de Vlissingse opstand van 1572. Allereerst met een officiële herdenking in de Sint Jacobskerk op donderdag 6 april, precies 451 jaar nadat de opstand uitbrak. Op paaszaterdag waren er veel activiteiten in het centrum van Vlissingen met als hoogtepunt een re-enactment van de historische gebeurtenissen.

“Vorig jaar was een leermoment,” stelt Jan Koopman, voorzitter van de Stichting Oorlogsjaren in Vlissingen tijdens de herdenking in de Sint Jacobskerk. “Voor veel Vlissingers was het nog nieuw hoe belangrijk de opstand van 1572 is geweest.” De Vlissingers kwamen op 6 april 1572 in opstand tegen de Spaanse bezetters uit onvrede over nieuwe inkwartiering van militairen bij de Vlissingse bevolking. Hoewel Brielle de naam heeft de eerste stad in Nederland te zijn die, met hulp van de Watergeuzen, zich bevrijd heeft van de Spaanse bezetters was Vlissingen toch echt de eerste.

Hoorspel
Burgemeester Bas van den Tillaar wees in zijn toespraak in de Sint Jacobskerk op het belang van 6 april voor Vlissingen. “Het is een soort bevrijdingsdag voor Vlissingen en een belangrijk onderdeel uit onze geschiedenis. We zijn blij met de initiatieven die in het kader van de viering van 6 april worden genomen en hopen dat er nog veel initiatieven volgen.” Een van die initiatieven is genomen door de Stichting Vrienden van Vlissingen. Op die historische plekken die een rol speelden in de opstand van 1572 zijn tegeltableaus aangebracht: bij de Sint Jacobskerk, het Keizersbolwerk en Iguana waar destijds het stadhuis was gevestigd. Burgemeester Van den Tillaar nam het tableau bij de Sint Jacobskerk in gebruik door een QR-code te scannen waarna een deel van een hoorspel over de opstand van 1572 te beluisteren was.

Paasbulderpreek
Het hoorspel bij de Sint Jacobskerk geeft tekst en uitleg over de gebeurtenissen op 6 april 1572. Te horen is hoe pastoor Derksen in een ‘paasbulderpreek’ de Vlissingse bevolking oproept om in opstand te komen tegen van Spanjaarden. Het hoorspel is ingesproken door Doeke Roos die ook tijdens de jaarlijkse re-enactment in de Sint Jacobskerk de rol van Derksen speelt.

Brief Willem van Oranje
Historicus Peter van Druenen ging tijdens de herdenking in de Sint Jacobskerk in op de brief die Willem van Oranje in mei 1572 aan het Vlissings stadsbestuur stuurde. “Vlissingers staan er niet om bekend dat ze zich veel op de borst kloppen,” aldus Van Druenen. “Maar in dit geval mag dat toch echt wel. In de brief van Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands, staat onomwonden dat Vlissingen de eerste stad in Nederland was die zichzelf bevrijdde van de Spanjaarden. Het is een brief van anderhalf kantje. Niet door hemzelf geschreven maar door een klerk, hij heeft hem wel zelf ondertekend. In de brief staat verder omschreven welke privileges Vlissingen krijgt als dank voor de opstand. Het is toch wel een schandelijk misverstand dat Brielle de eerste stad in Nederland zou zijn die door de Watergeuzen zou zijn bevrijd. Deze brief levert het bewijs dat Vlissingen wel degelijk het eerste was.”