Watersnoodramp ‘53: 70 jaar geleden liepen ook de Woensdrechtse polders onder
Door: Jose Van der Wegen AlgemeenWOENSDRECHT - In de nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953 voltrok zich de grootste natuurramp uit de Nederlandse geschiedenis, de Watersnoodramp. Met name Zeeland werd hard getroffen, maar ook in de gemeente Woensdrecht liepen polders onder.
Van de Watersnoodramp in de gemeente Woensdrecht zijn beperkt beelden en gegevens beschikbaar. Heemkundekring Het Zuidkwartier heeft in haar uitgave De Tijding in 2002 aandacht besteed aan getuigenverklaringen. Zo vertelt Jan Colpaart in De Tijding over zijn ervaringen in die nacht in de Caterspolder en een deel van de Völckerpolder. “We gingen ‘s nachts om 3.00 uur uit bed vanwege de storm en de hoge waterstand aan de zeedijk bij de Caterspolder. Toen we aankwamen bij het observatiegebouwtje van Defensie op de dijk van de Hogerwaardpolder en de Caterspolder, stond het water nog maar 1 meter onder de kruin van de dijk.”
Bijna-doorbraak
De dijk brak niet door, werd wel overspoeld, maar wist het te houden. “Bij controle van de zeedijk in de Caterspolder bleek dat bij het overlopen van het water toch flinke gaten aan de binnenkant van de dijk waren geslagen. De klei was er tot aan het zand afgespoeld en het had niet lang meer moeten duren of de dijk was doorgebroken”, aldus Jan Colpaart in De Tijding van 2002. In dezelfde editie van De Tijding staat ook een verslag van Klaas Hoogwater, over zijn ervaringen in die nacht en de nasleep ervan. Zo vertelt hij in De Tijding over de redding van mensen in de Völckerpolder en het drama van de vijf kinderen van de familie Nijsse in dezelfde polder, die bij een nieuwe poging om hun vee te redden in de golven omkwamen. De vijf kinderen Nijsse liggen begraven op begraafplaats Eikelhof in Ossendrecht.
Vliegbasis
Hoewel de Watersnoodramp vooral Zeeland hard trof en in Woensdrecht met name de polders onderliepen, speelde Woensdrecht wel een belangrijke rol. Vanaf vliegbasis Woensdrecht vlogen bijvoorbeeld vliegtuigen en helikopters en de Wilhelminakazerne in Ossendrecht werd een evacuatiecentrum. Volgens Erwin van Loo van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie fungeerde vliegbasis Woensdrecht als een soort vooruitgeschoven basis voor de bases van Valkenburg en Gilze-Rijen. “Woensdrecht lag vlakbij het rampgebied, maar was qua faciliteiten kleiner dan Gilze-Rijen, terwijl op Valkenburg al diverse vliegtuigen gestationeerd waren. Maar omdat bij een dergelijke ramp elke minuut telt, werd Woensdrecht gebruikt als basis voor de heli’s en vliegtuigen om bijvoorbeeld bij te tanken.” Op één dag werd soms wel 78 keer vanaf Woensdrecht heen en weer gevlogen.
Opvang
In de eerste dagen werd vooral de helikopter Jezebel van de Marineluchtvaartdienst ingezet, een kleine heli die toch nog vele mensen heeft gered. “Vooral die eerste dagen heeft de Jezebel veel belangrijk werk verricht vanuit Woensdrecht.” In totaal werd 14 dagen lang een luchtbrug op touw gezet, eerst voor reddingen, later voor de levering van goederen. Ook werden slachtoffers van de ramp opgevangen in de op dat moment nog niet operationeel zijnde Wilhelminakazerne aan de Putseweg in Ossendrecht.
Foto’s van Fotoarchief Heemkundekring Het Zuidkwartier en Watersnoodmuseum/I.M. (Sjaak) van Loo
