OP DE WERKVLOER

Vrijwilliger in de zorg: ‘In iedereen schuilt een vrijwilliger’

Door: Els Rommers 22 april 2023, 13:00 Algemeen

In deze rubriek komen mensen aan het woord die over hun vak vertellen. Waarom hebben ze daarvoor gekozen? Wat maakt hun werk leuk en hoe ziet een werkdag eruit. Deze week gaat het niet om één specifiek beroep maar stellen we het vrijwilligerswerk in de zorg centraal.

Acht zorginstellingen slaan de handen ineen en vertellen gezamenlijk over het belang van vrijwilligers voor hun organisatie, maar ook wat het de vrijwilligers zelf oplevert. “Als zorgaanbieder hebben we allemaal een eigenidentiteit, bedienen we verschillende doelgroepen en leveren we specifieke zorgdisciplines, maar uiteindelijk streven we hetzelfde na: de zorgkwaliteit op een hoogpeil houden, persoonlijke aandacht schenken aan onze cliënten, patiënten en bewoners en -waar mogelijk- onze medewerkers en mantelzorgers ontlasten”, klinkt het als uitéén mond. “Daarom kiezen we ervoor elkaar te inspireren en te versterken door constructief samen te werken. Ook op het vlak van vrijwilligers, want die zijn voor ieder van ons van onschatbare waarde.”Op de vragen die we deze week stellen geven de zorgaanbieders dan ook collectief antwoord.

Wat houdt het werk van een vrijwilliger in de zorg eigenlijk in?
“Je kunt beter vragen wat het niet inhoudt. Er zijn zoveel dingen die je als vrijwilliger kunt doen. Bijvoorbeeld zorgen voor het vervoer van patiënten, cliënten of bewoners, samenboodschappen doen, koken, koffie zetten, wandelen, fietsen, een spelletje doen… Alleen al naar iemand luisteren doet wonderen. Natuurlijk is het fijn dat je enkele taken op je wil nemen, maar nog belangrijker is je nabijheid en de aandacht die je schenkt. Sterker nog, we willen graag de zelfredzaamheid van onze cliënten, patiënten en bewoners stimuleren en dat doe je niet door hen alles uit handen te nemen. Ook zij willen zich graag nuttig blijven voelen. Dat verhoogt de kwaliteit van leven en daarin speel jij dus een rol.”

Moet je een bepaald type mens zijn voor vrijwilligerswerk in de zorg?
“Er bestaat niet één type vrijwilliger en iedere vrijwilliger doet dit vanuit een eigen motivatie.Bij ons melden zich studenten die ervaring op willen doen, senioren die graag nog nuttig bezig zijn, maar ook mensen met betaalde banen die daarnaast nog iets willen betekenen voorde maatschappij. En daar zijn we blij mee, want iedere bijdrage, groot of klein, maakt eenverschil. Uiteraard is het werk vrijwillig maar niet vrijblijvend. Betrouwbaarheid is daarom belangrijk, net als integriteit en zorgvuldigheid. Iedereen die bij ons werkt, moet daarom eenVerklaring omtrent Gedrag (VOG) kunnen overleggen. Daarnaast verwachten we enige mate van zelfstandigheid en dat je affiniteit hebt met de doelgroep waarmee je gaat werken. Dat betekent niet dat je ervaring moet hebben, maar wel dat je de doelgroep met een open mind benadert. Als je dat doet en plezier uitstraalt, wordt dat meteen opgepikt en maak jij de dagvan onze cliënten, patiënten en bewoners mooier, ook zonder dat er woorden aan te pas komen. Bij terminale patiënten spreek je misschien eerder van oprechte warmte waarmee je hen in de laatste fase van hun leven omringt. Eigenlijk komt het er in alle situaties op neer datje ruimte moet voelen in je hart.”

Hoe weet je welk vrijwilligerswerk het beste bij je past?
“Daarin spelen wij een rol. Wij gaan altijd met je in gesprek als je je aanmeldt. Daarbij inventariseren we wanneer en hoeveel tijd je wilt investeren en waar eventuele voorkeuren liggen. In zo’n gesprek krijgen wij een indruk van wie je bent en kunnen we een geschikte vrijwillige vacature aan je koppelen. Je kunt ook reageren op een specifieke vrijwillige functie maar ook dan kijken we of het klikt en of de verwachtingen wederzijds kloppen.Vrijwilligerswerk is dus echt maatwerk. We merken wel eens dat onzekerheid of de angst dat het teveel tijd in beslag neemt mensen tegenhoudt om vrijwilligerswerk te gaan doen, maar er is altijd een vacature die bij je past. Werk je bijvoorbeeld liever niet in grote groepen, dan zijn er genoeg thuis wonende cliënten die één op één aandacht verdienen en die jij kan verblijden met jouw aanwezigheid. Voor elke functie geldt dat je goed wordt ingewerkt en begeleid en dat je altijd kunt terugvallen op een zorgprofessional. Bovendien vinden er regelmatig evaluaties plaats. Er is grote behoefte aan zorgpersoneel.”

Waarom zou je kiezen voor een vrijwillige functie in plaats van een betaalde?
“Steeds vaker wordt een beroep gedaan op mantelzorg en deze vrijwilligers hebben op hun beurt ook af en toe behoefte aan ondersteuning. Los van toekomstige noodzaak of ontwikkelingen, zijn er genoeg redenen te noemen waarom mensen kiezen voor vrijwilligerswerk in de zorg. Het geeft vervulling en verrijkt je leven, juist doordat je je belangeloos inzet. Onder onze vrijwilligers zien we tevens mensen die onze organisaties kennen omdat zijzelf of een naaste (tijdelijk) zorg nodig hadden. Doordat ze zelf het belang ervan hebben ervaren, willen ze graag iets teruggeven. Vrijwilligerswerk geniet bovendien respect. Het staat goed op je CV; herintreders gebruiken het zelfs als springplank voor betaald werk. Het verdiept je ervaring en kennis, verruimt je blik en ontwikkelt je sociale vaardigheden. Soms haalt het mensen uit hun isolement. Dat er geen tijdsdruk achter zit, maakt dat je dit werk anders beleeft. Je gaat niet mee met de tijd van de medewerker maar met de tijd van de bewoner. En misschien wel het allerleukste is dat je enorm veel waardering krijgt: van de cliënten, bewoners en patiënten, maar ook van de organisatie waar je bij werkt, inclusief alle medewerkers. Want jij bent een onmisbare schakel in de organisatie.”