Informatiebord herinnert aan ‘Nieuwe Sluis’ op Etten-Leurse Zeedijk
Door: René Mensen AlgemeenETTEN-LEUR - Aan de Zeedijk in Etten-Leur, in de Zwartenbergse polder om precies te zijn, is vandaag een informatiebord onthuld. Daarop is zichtbaar gemaakt -in woord en in beeld- dat er een sluis uit 1635 in de dijk is gevonden. Deze is uitgegraven, alle informatie erover is vastgelegd en daarna is hij weer toegedekt met aarde. Via een QR-code op het bord kunnen belangstellenden de informatie op hun telefoon lezen. De geïnteresseerde bezoekers kunnen ook via deze link alle archeologische informatie opvragen.
Anco Sneep van het Waterschap Brabantse Delta vertelt: “In het kader van het project ‘Verbetering Regionale Keringen’ Mark Dintel Vliet zijn we in 2022 begonnen met het versterken van dijken in Breda, Drimmelen, Halderberge, Moerdijk, Etten-Leur en Steenbergen. In totaal zo’n 15 kilometer. In 2024 moet alles weer aan de veiligheidsnormen van de provincie voldoen. Het deel in Etten-Leur is nu klaar.”
Robbert Janssens, technisch manager waterchap Brabantse Delta heeft gewerkt aan het project om de dijken te versterken: “We zijn tijdens de werkzaamheden op de Nieuwe Sluis gestuit. Eigenlijk was bij een eerdere dijkversterking de sluis al ontdekt en weer dichtgegooid. Het is toen niet gedocumenteerd. Deze keer zijn we er anders mee omgegaan. Nu is alles wel goed gedocumenteerd, de maten genomen en foto’s gemaakt. De Nieuwe Sluis is nu geconserveerd, voordat hij weer in de dijk verdween.”
Ton van de Wijngaart is historicus en oud-inwoner van de Zwartenbergse polder. Samen met zijn vrouw verzorgde hij ook rondleidingen door het gebied. Ook vandaag deelt hij zijn kennis van de historie over Zwartenberg met de aanwezigen en vertelt hij hoe hij De Nieuwe Sluis heeft ‘ontdekt’.
Ton: ”We staan hier op de Zeedijk. Die heet zo, omdat dit gebied zo’n 600 jaar geleden rechtstreeks in verbinding stond met de Noordzee. Dus met eb en vloed. De loop van de Mark was toen ook nog anders. In 1421 kwam de Sint Elisabethsvloed, die het hele gebied veranderde. Zwartenberg was toen een eiland geworden.”
Nadat Ton boeiend verhaalt over landheren, tiendenrechten voor Thorn en de invloed van de Paus op dit gebied, onthult hij zijn ‘ontdekking’. “Een van de boeren in de polder vertelde dat hij regelmatig stenen en puin tijdens werkzaamheden op het land. Ik vond dat vreemd en besloot met hem mee te lopen. Wat ik zag waren vooral resten ijsselsteentjes. Geen ander puin. Dat deed me vermoeden dat er een ‘bouwwerk’ onder de grond zou kunnen liggen. Ik keek naar het dijklichaam en zag aan de zijkant een zonk. Ik had nog een heel oude kaart uit 1680 en daarop stond De Nieuwe Sluis aangegeven. Ik ging met een schop graven en krabben. Heel snel had ik stukjes blootgelegd. Ik was helemaal in de wolken met deze ontdekking. Uiteindelijk zou het 19 jaar duren, voordat er werk werd gemaakt van het vastleggen van deze ontdekking. Vandaag vindt dat zijn apotheose in de onthulling van het informatiebord. Het is prachtig. Hier staat een gelukkig mens. Ik ben echt ontzettend blij met deze uitkomst!”
