Uitsnede cover Mysterie in Middelburg
Uitsnede cover Mysterie in Middelburg Foto: PR

Mysterie in Middelburg: een schitterend boek over de stad in de zeventiende eeuw

Door: Ben Daeter Algemeen

MIDDELBURG - Wat een talent: ik bedoel Kees Folmer uit Oostkapelle.  Zojuist is verschenen zijn historische roman Mysterie in Middelburg; een verhaal uit de Gouden Eeuw. Kees deed vooraf veel onderzoek naar de historische context en historische figuren uit de periode 1651 (de Middelburgse opstand) en 1653 (de dood van burgemeester Apollonius Veth).

In zijn driedelig briljante werk voert hij allerlei realistische personages en verzonnen figuren op, zoals de werkers van een bierbrouwerij en het gezin van de burgemeester. Een prettig boek met korte realistische verhalen ook over heel gewone mensen. De titels van die verhalen spreken tot de verbeelding en maken nieuwsgierig, zoals: leven in de brouwerij; een bijzonder schilderij; dokter Balthazar grijpt in; dat bier zit me tot hier; paniek in de brouwerij; een heftige ontmoeting in de brouwerij;  Amalia  ruikt onraad; dubbele kater; een deftige heer zoekt contact; Cornelis is de weg kwijt; een lenzenslijper ziet eindelijk het licht. Een vijftal personen spelen een hoofdrol. Centraal staan ook de grote Middelburgse brouwerij De Vijfhoek (Princessebier) en herberg Het Bijltje en boekhandel in de Druckerye aan de Dam (waarvan de VOC een goede klant was). Het gaat om een mix van fantasieverhalen en een aantal belangrijke gebeurtenissen in de Middelburgse Gouden Eeuw.

Plundering van de huizen van de burgemeesters
Het was juni 1651: de Staten van Zeeland vergaderden over een wijziging in de benoeming van magistraten. Op dat moment barstte er een volkswoede los tegen de twee zittende burgemeesters en… hun huizen worden geplunderd. De burgemeesters zelf wisten nauwelijks het vege lijf te redden.

Ziek van het bier
In 1653 werden veel Middelburgers ziek. Men wist niet waarom. Lag het aan het bier? Lag het aan de kwaliteit van het water? Zelfs de burgemeesters werden slachtoffers. Toen was het de hoogste tijd om in te grijpen.

Briljant boek
Wat een talent die Kees Folmer! Niet alleen vanwege de vele vertelde leuke gebeurtenissen in het vroegere Middelburg, maar ook vanwege zijn boeiend en humoristisch vertellen en zijn uitstekende typering van personen (kale Barend: zo arm als een kerkrat! Schele Hannes: als hij geld zocht in zijn broekzak kwamen zijn handen nogal eens in de zak van zijn maat). Het boek is informatief bovendien.

Zo wordt over die Gouden Eeuw van de havenstad Middelburg verteld dat het niet bepaald zo’n leuke tijd was. Aan het ‘goud’ van de VOC zat een luchtje. De welvaart van Nederland was immers voor een groot deel te danken aan mensen die op de vlucht waren door de oorlog met Spanje en ook door mensen uit Frankrijk en Vlaanderen vanwege de gewelddadige inperking van de godsdienstvrijheid: deze brachten door hun vakmanschap hun kennis en vaardigheden mee. 

In feite was de Gouden Eeuw een tijd van armoede, ongekende wreedheid, slavernij, ziekte, dood, maar ook van de schilderkunst, economische groei, vooruitgang in wetenschap en techniek.